Bijące Serce Historii

W pierwszej fazie tej części projektu "Skarbiec Mazowiecki" proponujemy zwiedzanie 48 świątyń, uwzględniają one podstawowe kategorie zwiedzania, np."  kościoły wotywne, świątynie związane z kapłańską drogą bł. ks. Jerzego Popiełuszki, kościoły Traktu Królewskiego a także miejsca związane z bł. Janem Pawełem II.

Klasztor i świątynia powstały dzięki fundacji króla Jana III w ramach realizacji jego zobowiązania do szerzenia wiary chrześcijańskiej w podzięce za zwycięstwo nad Turcją pod Chocimiem i Wiedniem. Król zakupił dla kapucynów plac z domem przy ulicy Miodowej, na którym już w 1682 r. powstała kaplica. W przeddzień wyprawy wiedeńskiej 23 lipca 1683 r. odbyła się uroczystość położenia kamienia węgielnego pod budowę kościoła i klasztoru. Uczestniczyli w niej król Jan z żoną Marią Kazimierą, ich synowie, nuncjusz apostolski Opizo Pallavicini i wiele innych ważnych osób duchownych i świeckich.

Projektantem założenia kościelno-klasztornego był początkowo Izydor Affait, późniejszy sekretarz i budowniczy królewski Augustyn Locci, ostateczny projekt przygotował prawdopodobnie Tylman z Gameren. Nadzór nad budową sprawował Karol Ceroni.

W dniu 11 października 1692 r. odbyła się uroczystość konsekracji kościoła. Jan III Sobieski ofiarował świątyni dzwon, pochodzący z wieży pałacowej w Wilanowie i był częstym gościem w klasztorze, gdzie przebywał w zarezerwowanych dla niego, skromnie urządzonych celach. W latach 1859-1862 funkcję gwardian tutejszego klasztoru pełnił o. Honorat Koźmiński, późniejszy błogosławiony kościoła katolickiego, którego relikwie znajdują się w kaplicy pod jego wezwaniem.

W 1864 r. w ramach restrykcji po upadku powstania styczniowego ukazem carskim klasztor kapucynów warszawskich zamknięto, a kościół przekazano władzy diecezjalnej. Częściowo rozebrano budynki klasztorne, a w ich miejscu powstała ulica Kapucyńska. Dziesięć lat później przeprowadzono renowację świątyni i wzniesiono nowy budynek plebanii, a w 1889 r. dobudowano z lewej strony od wejścia do kościoła kaplicę MB Nieustającej Pomocy (według proj. Piusa Dziekońskiego).

Kapucyni powrócili do swojej siedziby przy ul. Miodowej po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, w listopadzie 1918 r. Podczas II wojny światowej włączyli się w działania antyhitlerowskie, za co nocą z 26 na 27 czerwca 1941 r. aresztowano 21 zakonników i osadzono ich na Pawiaku, a następnie wywieziono do obozów koncentracyjnych w Oświęcimiu i Dachau, gdzie dwaj z nich: Anicet Kopliński i Symforian Ducki ponieśli śmierć (błogosławieni wśród 108 męczenników II wojny światowej). Do obsługi duszpasterskiej kościoła oddelegowano wówczas kilku zakonników z klasztoru w Nowym Mieście, którzy w 1944 r. pełnili funkcje kapelanów. W czasie powstania warszawskiego podziemia kościoła stały się bowiem schronem dla ponad 300 osób cywilnych, a w okolicy klasztoru znajdowały się stanowiska wojskowe zgrupowania Armii Krajowej „Gozdawa”. Kościół był dwukrotnie palony, najpierw we wrześniu 1939 r., później w czasie powstania warszawskiego. Odbudowano go w latach 1946-1950.

Od wielu lat kapucyni prowadzą tutaj jadłodajnię dla ubogich i bezdomnych.