Warto wiedzieć - Tadeusz Różewicz

Tadeusz Różewicz
 
Urodził się 9 października 1921 r. w Radomsku, a zmarł 24 kwietnia 2014 r. we Wrocławiu.
 Debiutował w 1947 r. tomem „Niepokój”, w którym zaskoczył nową formą poezji i surowym sposobem obrazowania. Odejście od romantycznego sposobu uprawiania liryki wiązało się w przypadku Różewicza z doświadczeniem II wojny światowej, po której według poety sztuka nie może być już taka sama. W latach 50. ukazały się kolejne tomy jego wierszy: "Pięć poematów" (1950), "Czas który idzie" (1951), "Wiersze i obrazy" (1952), "Równina" (1954). Artysta zapisał się również w historii polskiego dramatu. Wprowadził do niego nowy typ bohatera (przywodzący na myśl everymana rodem ze średniowiecznych moralitetów): postać o niezdefiniowanej tożsamości, bierną i wewnętrznie nieuporządkowaną. Swój typ teatru Różewicz nazywał teatrem realistyczno-poetyckim. Jego najsłynniejsze dzieło „Kartoteka” powstało w 1959 roku. Inne znane sztuki Różewicza, to m.in. „Białe małżeństwo”, „Stara kobieta wysiaduje”, „Odejście głodomora”, „Pułapka”, „Do piachu”.
 
Od 1968 roku pisarz mieszkał we Wrocławiu. Publikował w „Twórczości”, „Odrze” i „Dialogu”. Ostatnia większa publikacja Różewicza – zbiór wierszy i krótkich form prozatorskich "Kup kota w worku" – ukazała się w 2008 r. Był wybitnym poetą, dramaturgiem, prozaikiem i scenarzystą. Laureat wielu odznaczeń i nagród i tytułów doktora honoris causa. Był prekursorem awangardy w poezji i dramacie, nowatorem mocno zakorzeniony w bezustannie przetwarzanej tradycji romantycznej. "Twórca niezależny, stroniący od polityki. Wielki samotnik, przekonany o misji artysty, pojmowanej jako stan wewnętrznego skupienia, wewnętrznego nasłuchu, etycznej wrażliwości" - charakteryzował jego dzieło krytyk literacki Janusz Kowalczyk. Różewicz uważany był za odnowiciela formy teatralnej na miarę Becketta i Ionesco.
Bogdan Zdrojewski, minister kultury, napisał na Twitterze: "Noblista bez Nobla. Poeta bez granic. Dramaturg klasy światowej. Zamyka się XX wiek wielkiej polskiej literatury. Po pożegnaniu Miłosza, Herberta, Szymborskiej i Mrożka odszedł ostatni z największych".
 
29 kwietnia 2014 r. ekumeniczny pogrzeb Tadeusza Różewicza w Karpaczu.
Pożegnanie i msza żałobna w intencji Tadeusza Różewicza została, 28 kwietnia 2014 r., odprawiona na wrocławskim cmentarzu przy ulicy Kiełczowskiej. Liturgii przewodniczył opolski biskup senior bp Alfons Nossol. Zgodnie z wolą wyrażoną w testamencie, został pochowany w Karpaczu, na cmentarzu ewangelickim przy świątyni Wang. Takie pragnienie poeta wyraził w swoim testamencie. Zgodnie z jego życzeniem, przed złożeniem urny do grobu modlitwy poprowadzi luterański pastor i ksiądz rzymskokatolicki. "Pragnę być pochowany w ziemi, która stała się bliska mojemu sercu, tak jak ziemia gdzie się urodziłem. Może przyczyni się to do dobrego współżycia tych dwóch – rozdzielonych wyznań i zbliży do siebie kultury i narody, które żyły i żyją na tych samych ziemiach. Może spełni się marzenie poety, który przepowiadał, że 'Wszyscy ludzie będą braćmi'. Amen" - czytamy w testamencie.
W ewangelickiej świątyni nabożeństwo żałobne przy urnie Tadeusza Różewicza poprowadził ks. Edwin Pech. Wraz z nim modlił się ks. Zenon Stoń, proboszcz rzymskokatolickiej parafii Nawiełdzenia Najświętszej Maryi Panny w Karpaczu. Następnie urna została przeniesiona na cmentarz, gdzie przed jej złożeniem do grobu proboszcz ewangelicki wygłosi krótkie słowo pożegnalne, katolicki zaś - odczytał fragment Biblii i wypowiedział słowa modlitwy. Na cmentarzu przy świątyni Wang spoczywa m.in. Henryk Tomaszewski, twórca Wrocławskiego Teatru Pantomimy. Uroczystość pogrzebowa, zgodnie z wolą poety, miała charakter ekumeniczny, spełnły się oczekiwania poety. Współpraca pomiędzy obydwoma wyznaniami trwa w Karpaczu od lat a jej owocem jest m.in. chór ekumeniczny, wspólne wigilie dla samotnych i serdeczne kontakty prywatne.. Pogrzeb wpisał się w istniejąca już panoramę współpracy. W uroczystości żałobnej udział wzięli: żona Wiesława Różewicz, najbliższa rodzina, przyjaciele oraz rzesza miłośników twórczości wielkiego pisarza. Wśród zgromadzonych w świątyni Wang byli także minister kultury Bogdan Zdrojewski oraz Olgierd Łukaszewicz, aktor i prezes Związku Artystów Scen Polskich.

Aktualności - zobacz wszystkie wiadomości...