Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP

Dewajtis 3, 01-815 Warszawa

Szlak: Bijące Serce Historii

  • Fasada
  • Widok kościoła z boku
  • Wnętrze, nawa główna
  • Figura
Następny

Komentarze i materiały użytkowników


Podziel się materiałami lub linkami do tego obiektu

Aby przesyłać materiały dotyczące obiektów trzeba być zalogowanym!
LogowanieZaloguj się

Komentarze użytkowników 0

Twój komentarz będzie pierwszy. Zapraszamy Cię do wyrażenia swojej opinii!

Twój komentarz

Aby dzielić się opiniami nt poszczególnych obiektów trzeba być zalogowanym!
LogowanieZaloguj się

Opis


Informacje podstawowe

województwo mazowieckie, powiat warszawski, gmina Bielany

archidiecezja warszawska, dekanat bielański


Współrzędne GPSGPS: N 52.296111, E 20.959722


KalendarzWydarzenia

9 grudnia

odpust - uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny

Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP - Warszawa
 

HistoriaHistoria

Początki kościoła i klasztoru kamedułów na warszawskich Bielanach to okres panowania króla Władysława IV, którego obecność w Warszawie wiązała się z licznymi fundacjami i nadaniami. Pierwsze nadanie (ziemię pod budowę …

ArchitekturaArchitektura

Pod względem architektonicznym, kościół pokamedulski uchodzi za jeden z najpiękniejszych kościołów barokowych Warszawy. Budowany etapami, od końca XVII w., powstawał według projektów zakonnych, konsultowanych z królewskimi architektami. 

Bryła świątyni …


ZabytkiZabytki

Wnętrze świątyni, wielokrotnie przebudowywane i zmieniane, nie posiada wybitnych zabytków sztuki.  

  • Zespół czterech tablic kommemoratywnych poświęconych fundatorom i dobrodziejom kościoła: królom - Władysławowi IV, Janowi Kazimierzowi i Michałowi Korybutowi …

W otoczeniuW otoczeniu

  • Grób ks. Stanisława Staszica, prezesa Towarzystwa Przyjaciół Nauk (zm. 1826 r.). - przy wschodniej ścianie kościoła 
  • Dwie prace współczesnego rzeźbiarza Józefa Wilkonia: "Szopka" oraz "Karuzela". - w bezpośrednim sąsiedztwie kościoła



Daty historyczneDaty historyczne

1639 r. - Pierwsze nadania króla Władysława IV.

1669 r. - Początek budowy kościoła.

1710 r. - Poświęcenie ołtarza głównego.

1796 r. - Częściowa konfiskata dóbr zakonu kamedułów, początek …

Bijące Serce Historii to zbiór tras i proponowanych sposobów zwiedzania warszawskich kościołów. Nazwa szlaku  wyraża przekonanie, że w warszawskich kościołach zapisana została historia stolicy i Polski.

W pierwszej fazie tej części projektu "Skarbiec Mazowiecki" proponujemy zwiedzanie 48 świątyń, uwzględniają one podstawowe kategorie zwiedzania, np."  kościoły wotywne, świątynie związane z kapłańską drogą bł. ks. Jerzego Popiełuszki, kościoły Traktu Królewskiego a także miejsca związane z bł. Janem Pawełem II.

Początki kościoła i klasztoru kamedułów na warszawskich Bielanach to okres panowania króla Władysława IV, którego obecność w Warszawie wiązała się z licznymi fundacjami i nadaniami. Pierwsze nadanie (ziemię pod budowę klasztoru) zakon otrzymał w 1639 r. - dotyczyło ono  tzw. Góry Polkowej, położonej na lewym brzegu Wisły (obecnie tereny Lasu Bielańskiego). Początkowo zabudowania i domki eremickie były drewniane, od 1644 r. zaczęto je zamieniać na murowane. Każdy z eremów miał osobnego fundatora, wśród których znajdowali się oprócz króla: królewicz Jan Kazimierz, bp Ferdynand Karol Waza, kanclerz wielki koronny Jerzy Ossoliński, prymas Maciej Łubieński i wielu innych. Pomimo pomocy fundatorów budowa klasztoru postępowała bardzo powoli. Ostatnie murowane eremy powstały prawdopodobnie na przełomie XVII  i XVIII stulecia.  

Jednocześnie z wykańczaniem klasztoru, rozpoczęto budowę kościoła. Zainicjowano ją w czasach króla Jana Kazimierza, jednak prace budowlane rozpoczęto po wstąpieniu na tron Michała Korybuta Wiśniowieckiego w roku 1669. Nie znamy nazwiska architekta - prawdopodobnie kościół budowano według doświadczeń zakonnych, korzystając - być może - z uwag Józefa Szymona Bellottiego, królewskiego budowniczego. Król podczas swojego krótkiego panowania pamiętał o klasztorze, tu także kazał pochować dwa serca - swoje i swojej matki, Gryzeldy Wiśniowieckiej. Nie ma pewności, że jego następca - Jan III Sobieski - otaczał klasztor i powstający kościół szczególną opieką, jednak jest wymieniany pośród czterech królewskich dobrodziejów i fundatorów. 

Wobec kończącej się budowy klasztoru, większą uwagę zwrócono na kościół. W pierwszej fazie budowy powstało prezbiterium z ołtarzem i chórem zakonnym oraz wieżami. W założeniu kościół miał być prosty w formie i wykończeniu (jak nakazywała reguła zakonu), ale na przeszkodzie stały artystyczne ambicje fundatorów. Kolejny etap budowy (korpus główny) przypadł na początek XVIII w. i ostatecznie został zakończony około 1758 r. poświęceniem kościoła. Tu również nie znamy osoby głównego architekta. Można przypuszczać, że był związany z dworem saskim. 

W 1796 r. władze pruskie pozbawiły zakonników większości terenów, jednak klasztor wraz z kościołem ocalały. Dopiero w okresie powstania styczniowego, w ramach represji,  władze carskie zlikwidowały nowicjat, skazując zakon na powolną agonię - ostatni zakonnik opuścił Bielany w 1904 r. W budynkach klasztornych zorganizowano dom dla rosyjskich inwalidów wojennych, w kościele zamierzano urządzić cerkiew. Zapobiegło temu utworzenie 1 kwietnia 1905 r. parafii. Przeprowadzono gruntowny remont świątyni i 13 grudnia 1913 r. uroczyście poświęcono kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP, św. Józefa i św. Kazimierza. Ze zmianą funkcji kościoła - z klasztornego na parafialny - wiązała się przebudowa świątyni (Józef Pius Dziekoński). W dwa lata później kościół wraz z otaczającymi go budynkami władze przekazały odradzającemu się na ziemiach polskich zakonowi marianów z przeznaczeniem na dom zakonny z nowicjatem oraz Dom Dziecka. 

W dwudziestoleciu międzywojennym zespół pokamedulski wzbogacił się o nowy obszerny budynek mieszczący męskie gimnazjum  oraz seminarium duchowne. Po powstaniu warszawskim kościół został podpalony. Po wojnie, w 1954 r. zespół odebrano marianom i przekazano Akademii Teologii Katolickiej. W 1999 r. erygowano nową parafię pw. bł. Edwarda Detkensa, a w 2003 r. pokamedulska świątynia otrzymała godność kolegiaty.

Pod względem architektonicznym, kościół pokamedulski uchodzi za jeden z najpiękniejszych kościołów barokowych Warszawy. Budowany etapami, od końca XVII w., powstawał według projektów zakonnych, konsultowanych z królewskimi architektami. 

Bryła świątyni składa się z wydłużonego prezbiterium (mieszczącego niegdyś chór zakonny) podpartego z obu stron wieżami, ośmiobocznej wydłużonej nawy głównej z bogatym systemem lóż i przejść oraz niewielkiej kruchty. Nawę główną przykrywa tzw. sklepienie żaglowe. 

We wnętrzu dominują sztukaterie barokowo-rokokowe. Świątynia sprawia wrażenie pełnej światła, poprzez biel ścian i duże okna. Obecny wygląd wnętrza świątyni jest efektem kolejnych etapów budowy, remontów i konserwacji, a także obecnej aranżacji przestrzeni kościoła - przejrzystej i czytelnej. 

Fasada świątyni jest utrzymana w konwencji kamedulskiej. Po obu stronach wejścia, w niszach, znajdują się figury świętych kamedulskich: Benedykta i Romualda, powyżej herb kongregacji kamedulskiej Monte Corona. Fasadę wieńczy umieszczony w tympanonie herb Rzeczypospolitej Obojga Narodów.


Wnętrze świątyni, wielokrotnie przebudowywane i zmieniane, nie posiada wybitnych zabytków sztuki.  

  • Zespół czterech tablic kommemoratywnych poświęconych fundatorom i dobrodziejom kościoła: królom - Władysławowi IV, Janowi Kazimierzowi i Michałowi Korybutowi Wiśniowieckiemu, oraz Janowi Brzezińskiemu. - przy wejściu do prezbiterium 
  • Puszki z sercami króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego i jego matki, Gryzeldy. - wmurowane za tablicą poświęconą królowi 
  • Freski przypisywane Michelangelo Palloniemu: "Ofiara Salomona", "Św. Romuald" i "Św. Benedykt". - w dawnym kapitularzu
  • Pięć portretów kamedułów-męczenników: św. Mateusza, św. Jana, św. Izaaka, św. Benedykta i św. Krystyna (XVII w.) oraz dwanaście niewielkich obrazów szkoły włoskiej (XVIII w.) z wizerunkami apostołów. - na ścianach prezbiterium
  • Ołtarz główny (dawny chórowy) z początków XVIII w. 
  • Obrazy umieszczone w ołtarzach i kaplicach nawy głównej. Po prawej stronie: dwa płótna z XVIII w. przypisywane Franciszkowi Smuglewiczowi - "Wniebowstąpienie Najświętszej Maryi Panny" i "Św. Jan Nepomucen adorujący Maryję z Dzieciątkiem", a także tzw. ołtarzyk rodziny Zamoyskich (XVII w.) z obrazem "Matka Boża Śnieżna". Po lewej stronie: "Adoracja Matki Bożej przez świętych Benedykta i Romualda" (również przypisywany Smuglewiczowi) oraz XVII-wieczny obraz "Matka Boża Passawska". 
  • Obrazy Józefa Polkowskiego (XIX w.): "Św. Antoni Padewski" oraz "Św. Józef". - po obu stronach wejścia do prezbiterium
  • Podziemia z dawnymi kryptami zakonnymi, wykorzystywane obecnie jako sala do spotkań. - pod kościołem

  • Grób ks. Stanisława Staszica, prezesa Towarzystwa Przyjaciół Nauk (zm. 1826 r.). - przy wschodniej ścianie kościoła 
  • Dwie prace współczesnego rzeźbiarza Józefa Wilkonia: "Szopka" oraz "Karuzela". - w bezpośrednim sąsiedztwie kościoła

1639 r. - Pierwsze nadania króla Władysława IV.

1669 r. - Początek budowy kościoła.

1710 r. - Poświęcenie ołtarza głównego.

1796 r. - Częściowa konfiskata dóbr zakonu kamedułów, początek represji ze strony zaborców.

Po 1864 r. - Kasata zakonu kamedułów przez władze carskie.

1904 r. - Ostatni zakonnik opuścił klasztor.

1905 r. - Ustanowienie parafii.

1909-1911 - Przebudowa kościoła.

1913-1915 - Zespół pokamedulski przejmują ojcowie marianie.

1954 r. - Represje wobec zakonu marianów. Zespół pokamedulski przejmuje Kuria Metropolitalna, w budynkach powstaje Akademia Teologii Katolickiej.

1999 r. - Budowa nowych obiektów, powstaje Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego oraz parafia bł. Edwarda Detkensa.

2003 r. - Podniesienie kościoła do godności kolegiaty.  


Święci patroni polscy (samochodowy)