Drewniane skarby Mazowsza - szlak drewnianej architektury sakralnej.

Mazowsze jest niezwykle bogate w przykłady sakralnego budownictwa drewnianego. Na terenie województwa odnotować można ponad 200 godnych uwagi obiektów.

Na obecnym etapie realizacji projektu "Skarbiec Mazowiecki - szlaki turystyczne obiektów sakralnych w Warszawie i na Mazowszu" pragniemy  zachęcić do odwiedzenia i poznania wybranych obiektów.

Na Mazowieckim Szlaku Drewnianej Architektury Sakralnej, któremu nadajemy nazwę Drewniane skarby Mazowsza, będziecie Państwo mogli zwiedzić aż 67 niezwykłych obiektów. Są to w większości mało znane i, choćby z tego powodu, rzadko odwiedzane kościoły i kaplice. Przy typowaniu obiektów braliśmy pod uwagę przede wszystkim ich historię, walory architektoniczne, rolę w lokalnym i ponadlokalnym życiu religijnym. Znajdujące się na szlakach świątynie pozwalają zapoznać się z różnorodnymi, zmieniającymi się w ciągu wieków, formami ich rozplanowania, kształtowania bryły, czy też wyposażenia i zdobienia wnętrza.

Na szlaku Drewniane skarby Mazowsza umieszczone zostały drewniane obiekty sakralne, podzielone na 6 tzw.  pętli: ciechanowską(14 obiektów), ostrołęcką (11), płocką (14), siedlecką (9), warszawską-wschodnią (8) i warszawską-zachodnią (10). W przygotowaniu - pętla radomska (7)

Dla zainteresowanych materiałami drukowanymi wydaliśmy miniprzewodnik "Drewniane skarby Mazowsza" z mapą.

Patrząc z zewnątrz na kościół w Skierkowiźnie nie można oprzeć się wrażeniu, że ma on zupełnie inne proporcje, niż większość świątyń mazowieckich. Wszystko za sprawą bryły, zbudowanej na planie wydłużonego prostokąta, z której od wschodu "wystaje" stosunkowo krótkie i wąskie trójboczne zakończenie prezbiterium, niespotykane we wcześniejszych kościołach budowanych na tym terenie.

Jednak już w pozostałych elementach, stawiając tę świątynię, starano się nawiązać do najlepszych wzorów drewnianego budownictwa sakralnego na Mazowszu. Stąd kościół w Skierkowiźnie jest budowlą orientowaną, a więc usytuowaną na osi wschód-zachód, z częścią prezbiterialną skierowaną na wschód. Podobnie, jak praktycznie wszystkie kościoły drewniane na Mazowszu, został on wzniesiony w konstrukcji zrębowej, którą dopiero w późniejszych latach z zewnątrz oszalowano.

Jak już wcześniej zostało powiedziane, korpus nawowy został zbudowany na planie wysłużonego prostokąta, znacznie węższe i niższe prezbiterium wydzielone jest wewnątrz, a jego trójboczne zamknięcie "wystaje" od wschodu. Po obu stronach prezbiterium wydzielone są dwa pomieszczenia - od północy zakrystia i od południa kruchta boczna - z lożami w górnych kondygnacjach, otwarte ku wnętrzu kościoła.

Nad korpusem nawowym i częścią prezbiterium znajduje się wspólny dach dwuspadowy, nad wystającym poza budowlę zakończeniu prezbiterium dach pięciopołaciowy, natomiast nad kruchtą główną daszek dwuspadowy. Wszystkie dachy są pokryte blachą. Nad częścią prezbiterialną góruje czworoboczna wieżyczka na sygnaturkę.

Wchodząc do środka kościoła możemy się poczuć jak w prawdziwej bazylice. Trójnawowe wnętrze zostało rozdzielone na nawy czterema parami ozdobnie fazowanych słupów. Natomiast poszczególne części kryte są też różnymi rodzajami stropów: nad nawą główną i prezbiterium znajduje się wspólne sklepienie kolebkowe z kasetonami, w końcowej części prezbiterium (wystającej od wschodu poza lico budowli) sklepienie kopulaste. Z kolei w nawach bocznych możemy oglądać stropy kasetonowe.

Również ściany wewnątrz świątyni zostały ozdobnie oszalowane różnymi rodzajami drewna. Możemy tu zobaczyć nie tylko sosnę, ale także dęby (pospolity, czarny i burgundzki), jawor, jesion, mahoń, modrzew, orzech włoski, świerk oraz drewno z naszych drzew owocowych (czereśnia, grusza, jabłoń, śliwa). Nagromadzenie tak różnych rodzajów i odcieni drewna sprawia, że jest to niezwykle ciekawy i jednocześnie najbardziej naturalny sposób na ozdobienie wnętrza kościoła. Aby zapobiec odbarwieniu drewna, w oknach od wewnątrz zastosowano specjalny rodzaj szkła (antisol), który pochłania 70 procent promieni ultrafioletowych.

Wyposażenie świątyni jest współczesne, nie ma też żadnych stojących ołtarzy, gdyż wnęki ołtarzowe zostały ozdobnie ułożone na ścianach z różnych rodzajów drewna.

Teren przykościelny ogrodzony jest kamiennym murkiem, do którego prowadzi brama główna od zachodu i furtka od wschodu.

• Współczesna dwukondygnacyjna dzwonnica murowano-drewniana, wybudowana w latach 1966-1969.
• Zegar umieszczony w szczycie fasady kościoła. To jedyny taki przypadek wśród mazowieckich kościołów, a więc tym bardziej wart obejrzenia.

 Kościół w Skierkowiźnie jest jednym z 11 obiektów usytuowanych na "pętli ostrołęckiej" szlaku architektury drewnianej. W jego najbliższym sąsiedztwie znajdują się kolejne kościoły drewniane, należące do tej samej pętli:

• Brodowe Łąki - miejscowość położona 25 km na północny-wschód od Skierkowizny (dojazd przez Chorzele, Zaręby i Krukowo), z kościołem parafialnym pw. św Michała Archanioła, pochodzącym z 1884 r.
• Zaręby - miejscowość położona 20 km na północny-wschód od Skierkowizny (dojazd przez Chorzele), z kościołem parafialnym pw. św. Wawrzyńca, pochodzącym z lat 1775-1776.

oraz obiekty należące do "pętli ciechanowskiej":

• Węgra - miejscowość położona 14 km na południowy-zachód od Skierkowizny (dojazd przez Przasnysz i Obrąb), z kościołem parafialnym pw. św. Jana Chrzciciela, pochodzącym z 1730 r.
• Zielona Ciechanowska - miejscowość położona 22 km na południowy-zachód od Skierkowizny (dojazd przez Przasnysz i Golany), z dawnym kościołem parafialnym pw. św. Mateusza, pochodzącym z lat 1772-1774.