Kościół pw. św. Wojciecha

Wolska 76, 01-134 Warszawa

Szlak: Bijące Serce Historii, pętla: Święci patroni polscy II

  • Widok kościoła
  • Widok kościoła św. Wojciecha na Woli
Następny

Komentarze i materiały użytkowników


Podziel się materiałami lub linkami do tego obiektu

Aby przesyłać materiały dotyczące obiektów trzeba być zalogowanym!
LogowanieZaloguj się

Komentarze użytkowników 0

Twój komentarz będzie pierwszy. Zapraszamy Cię do wyrażenia swojej opinii!

Twój komentarz

Aby dzielić się opiniami nt poszczególnych obiektów trzeba być zalogowanym!
LogowanieZaloguj się

Opis


Informacje podstawowe

województwo mazowieckie, powiat warszawski, gmina Wola

archidiecezja warszawska, dekanat wolski


Współrzędne GPSGPS: N 52.233256, E 20.961042

Telefon228626265

Strona WWWWWW


KalendarzWydarzenia

23 kwietnia

Odpust - Dzień św. Wojciecha

Kościół pw. św. Wojciecha - Warszawa

HistoriaHistoria

Do grudnia 1903 r. jedyną świątynią na warszawskiej Woli był niewielki kościółek parafialny pw. św. Stanisława biskupa i męczennika przy ul. Józefa Bema. W miarę rozwoju przemysłu w XIX w. …


ArchitekturaArchitektura

Kościół w stylu neogotyku nadwiślańskiego zbudowany w latach 1898-1903 według projektu wybitnego architekta Józefa Piusa Dziekońskiego przy udziale Ludwika Parczakiewicza. Budowla na planie krzyża łacińskiego z półokrągłą absydą od …


ZabytkiZabytki

  • Obraz „Matka Boża Nieustającej Pomocy”- w bocznej kaplicy (na lewo od ołtarza głównego), pozostawiony w kościele pw. św. Stanisława przez oo. redemptorystów na …

W otoczeniuW otoczeniu

  • Pomnik pomordowanych redemptorystów i mieszkańców Woli - ul. Wolska, naprzeciwko kościoła pw. św. Wojciecha, poświęcony zamordowanym 6 sierpnia 1944 r. 30 …

Daty historyczneDaty historyczne

21 grudnia 1895 r. - Akt darowizny, na mocy którego Szymon Ołdak, z ul. Górczewskiej, ofiarował swoją posesję przy „drodze wolskiej” pod budowę nowego kościoła.
26 czerwca 1899 r. …


Na szlakuNa szlaku

Pętla „Święci patronipolscy”:

  • Kościół pw. św. Władysława z Gielniowa, ul. Przy Bażantarni 3
  • Kościół pw. św. Andrzeja Boboli, ul. Rakowiecka 61
  • Kościół pw. Stanisława Biskupa Męczennika, ul. Bema 73/75
  • Kościół …
Bijące Serce Historii to zbiór tras i proponowanych sposobów zwiedzania warszawskich kościołów. Nazwa szlaku  wyraża przekonanie, że w warszawskich kościołach zapisana została historia stolicy i Polski.

W pierwszej fazie tej części projektu "Skarbiec Mazowiecki" proponujemy zwiedzanie 48 świątyń, uwzględniają one podstawowe kategorie zwiedzania, np."  kościoły wotywne, świątynie związane z kapłańską drogą bł. ks. Jerzego Popiełuszki, kościoły Traktu Królewskiego a także miejsca związane z bł. Janem Pawełem II.

Do grudnia 1903 r. jedyną świątynią na warszawskiej Woli był niewielki kościółek parafialny pw. św. Stanisława biskupa i męczennika przy ul. Józefa Bema. W miarę rozwoju przemysłu w XIX w. powstawało wiele fabryk, a co za tym idzie wzrastało zaludnienie. Istniejący kościół okazał się zbyt mały na potrzeby rozrastającej się dzielnicy, dlatego w grudniu 1895 r. Szymon Ołdak z ul. Górczewskiej ofiarował parafii podbudowę nowej świątyni posesję przy „drodze wolskiej”.

W cztery lata później rozpoczęto budowę, którą ukończono w 1903 r., a 8 grudnia tego roku odbyła się uroczystość konsekracji i otwarcia nowego kościoła pw. św. Stanisława. Po sprowadzeniu do Warszawy w 1917 r. zgromadzenia zakonnego redemptorystów umieszczono ich, do czasu zbudowania własnego klasztoru, w kościele przy ulicy Bema. Nowy kościół stał się więc jedyną świątynią parafii wolskiej. W 1925 r. oo. redemptoryści przenieśli się do własnego klasztoru przy ul. Karolkowej, a kościół na ulicy Bema powrócił do parafii pw. św.Stanisława.

W dniu 1 kwietnia 1927 r. arcybiskup warszawski Aleksander kard. Kakowski powołał przy świątyni na ul. Wolskiej nową parafię pw. św. Wojciecha. W czasie walk o Warszawę we wrześniu 1939 r. hitlerowskie bomby zniszczyły dach kościoła, witraże i organy. Do 1940 r. nabożeństwa odprawiano w dolnym kościele. Gdy hitlerowcy urządzili w świątyni obóz przejściowy dla deportowanych mieszkańców, miejscowi duszpasterze otaczali więźniów troską i udzielali im wszelkiej pomocy. 8 sierpnia 1944 r. Niemcy rozstrzelali w kościele wielu powstańców oraz księży. Na terenie cmentarza przykościelnego hitlerowcy masowo mordowali ludzi wykonując zbiorowe egzekucje, a ciała zabitych palili.

Po wojnie stopniowo kościół odbudowywano i remontowano. Odprawianie Mszy św. i nabożeństw wznowiono już w lutym 1945 r., w 1966 r. konsekrowano świątynię, a w 1997 r. w 1000-lecie męczeństwa św. Wojciecha sprowadzono tu relikwie patrona parafii..


Kościół w stylu neogotyku nadwiślańskiego zbudowany w latach 1898-1903 według projektu wybitnego architekta Józefa Piusa Dziekońskiego przy udziale Ludwika Parczakiewicza. Budowla na planie krzyża łacińskiego z półokrągłą absydą od północnej strony i strzelistą wieżą od południowej strony, z dachem przykrytym ceramiczną dachówka i blachą miedzianą na wieży. W narożnikach zarówno wieży jak też pozostałych części bryły świątyni sterczyny w postaci ostrosłupów o bogatym ornamencie.

Na przecięciu nawy głównej i poprzecznej (transept) smukła sygnaturka w postaci iglicy z małym dzwonem. Główne wejście przez portal w wieży, która pełni też rolę głównej elewacji kościoła. W jej górnej partii zegary w każdej ze ścian oraz blendy (ślepe okna) i arkady w ceglanym obramieniu o ostrych łukach z maswerkami w postaci dekoracyjnych rozet. Trzy otwory wejściowe od frontowej elewacji zgodnie z zasadami architektury gotyckiej ujęte w potrójne obramienia zwieńczone ostrymi łukami i wimpergami w postaci dekoracyjnych elementów geometrycznych, roślinnych i zwierzęcych.

Boczne ściany budynku wzmocnione zewnętrznymi przyporami w postaci wysuniętych do przodu klinowatych części muru. Pomiędzy przyporami otwory okienne ujęte w obramienia zwieńczone ostrym łukiem, z maswerkami, w których osadzono witraże. Elewacje od strony transeptu zwieńczone trójkątnymi, schodkowymi szczytami.

Wnętrze halowe o trzech nawach równej wysokości i transepcie przykryte gotyckim stropem żebrowym z łukami na stykach elementów sklepiennych opartych na filarach.

Gotycka stylistyka w aranżacji wnętrza przejawia się również w zastosowaniu ostrych łuków wieńczących otwory wejściowe, okienne, blendy oraz łuk tęczowy oddzielający prezbiterium od nawy głównej. Kolorystyka wnętrza biało-czerwona, biel tynku pokrywającego strop została przełamana czerwienią ceglanych żeber, ceglane filary pokryte w dolnych partiach białą, kryształową dekoracją w postaci kryształów o nierównomiernych płaszczyznach i ostrych krawędziach, wzorowaną na kolumnach dziedzińca Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie, a na ceglanych ścianach blendy (ślepe arkady) pokryte białym tynkiem. Barwne witraże w oknach oszczędnie przepuszczają światło do wnętrza świątyni. W transepcie dwie kaplice: z lewej strony - Kaplica Pamięci Narodowej z symbolicznym grobem Jana Pawła II, z prawej - Milenijna Kaplica św.Wojciecha z trumienką, w której umieszczono relikwie patrona parafii.

Opodal kościoła znajduje się plebania zbudowana ze składek parafian w latach 1928-1939, według projektu Konstantego Jakimowicza.


  • Obraz „Matka Boża Nieustającej Pomocy”- w bocznej kaplicy (na lewo od ołtarza głównego), pozostawiony w kościele pw. św. Stanisława przez oo. redemptorystów na pamiątkę prowadzonych tu w październiku 1905 r. misji.
  • Dzwon (XVIII w.) w wieży, pochodzi z prawosławnego klasztoru w Kazaniu.
  • Milenijna kaplica św. Wojciecha (w prawym transepcie) - zaaranżowana według projektu Lecha Dunina z okazji 1000-lecia męczeńskiej śmierci św. Wojciecha i sprowadzenia do parafii relikwii jej patrona. Na głównej ścianie obraz „Męczeństwo św. Wojciecha”, autorstwa Julian Ajdukiewicz, dar spadkobierców dawnego właściciela wsi Wielka Wola i Czyste - Biernackiego. Początkowo zawieszony był w ołtarzu głównym. Na tej samej ścianie malowidła sgraffito „Zjazd gnieźnieński w 1000 r.”. Na ścianach bocznych wizerunki świętych współczesnych św. Wojciechowi. Na marmurowym postumencie urna z marmuru z relikwiami św. Wojciecha ozdobiona herbami Prymasa Polski Józefa Glempa, św. Wojciecha oraz orłami i symbolami męczeństwa świętego. Kaplica odgrodzona od nawy kratą żeliwną z herbami Jana Pawła II, św. Wojciecha, ks. Stefana kard. Wyszyńskiego oraz ks. Józefa kard. Glempa.
  • Kaplica Pamięci Narodowej (w prawym transepcie) - zaprojektowana i wykonana przez Zbigniewa Łoskota, Lecha Dunina, Violettę Wojdę i Piotra Żarnowskiego. W centralnym miejscu symboliczny grób Jana Pawła II według pomysłu wikariusza parafii ks. Mariusza Brzostka. W płycie, pod szkłem umieszczono fragment pasa od sutanny Ojca Świętego podarowany parafii przez osobistego sekretarza Jana Pawła II - Stanisława kard. Dziwisza oraz dokument potwierdzający tę darowiznę z podpisem kardynała. Na głównej ścianie obraz Jana Molgi przedstawiający Jezusa Chrystusa ubolewającego nad losem zgromadzonych w kościele pw. św. Wojciecha powstańców i cywilów. Dalej malowidła sgraffito z wizerunkami świętych wyniesionych na ołtarze przez Jana Pawła II, świętych męczenników i sceny z życia Jezusa. W urnach z ziemią z miejsc egzekucji: w czasie powstania warszawskiego, z Monte Cassino, Katynia. W oknach witraże według projektu Zbigniewa Łoskota przedstawiające sceny z życia św. Wojciecha, Jezusa Chrystusa, Matki Bożej oraz orły i inne symbole patriotyczne.

  • Pomnik pomordowanych redemptorystów i mieszkańców Woli - ul. Wolska, naprzeciwko kościoła pw. św. Wojciecha, poświęcony zamordowanym 6 sierpnia 1944 r. 30 redemptorystów i ok. 2000 mieszkańców Woli, którzy schronili się w podziemiach klasztoru przy ul. Karolkowej.
  • Kamienica przy ul. Wolskiej 66 - wybudowana w 1911 r., od 1930 r. mieściła się tu słynna cukiernia Władysława Zagoździńskiego (obecnie sklep spożywczy).
  • Tablica pamiątkowa przy ulicy Wolskiej 58 z napisem: „Tu 10 sierpnia 1944 hitlerowcy rozstrzelali 20 Polaków”.
  • Kamienica przy Wolskiej 54 - mieszkał tu i tworzył Edward Szymański (1907-1943), wybitny poeta robotniczy zamordowany w Oświęcimiu.
  • Dawny budynek Ubezpieczalni Społecznej - ul. Działdowska 1 - wybudowany w 1928 r., siedziba Szpitala im. Karola i Marii Szlenkierów, obecnie filia Dziecięcego Szpitala Klinicznego na ul. Marszałkowskiej.

21 grudnia 1895 r. - Akt darowizny, na mocy którego Szymon Ołdak, z ul. Górczewskiej, ofiarował swoją posesję przy „drodze wolskiej” pod budowę nowego kościoła.
26 czerwca 1899 r. - Poświęcenie placu i położenie pierwszej cegły, ceremonii tej przewodniczył metropolita warszawski abp Wincenty Chościak-Popiel.
24 września 1899 r. - Poświęcenie i wmurowanie kamienia węgielnego, podpisanie aktu erekcyjnego i poświęcenie fundamentów.
8 grudnia 1903 r. - Poświęcenie i otwarcie nowego kościoła pw. św. Stanisława na Woli, z udziałem ks. prał. Zygmunta Łubińskiego, ówczesnego proboszcza parafii wolskiej. Pierwszą Mszę św.odprawił zasłużony dla budowy tej świątyni ks. kanonik Władysław Siewierski.
14 października 1905 r. - Rozpoczęcie pierwszych misji w kościele pw. św. Stanisława, prowadzonych przez oo. redemptorystów. Pozostawili oni na pamiątkę obraz „Matka Boża Nieustającej Pomocy”, znajdujący się do dziś w bocznej kaplicy.
1917 r. - Przeniesienie parafii wolskiej do nowego kościoła pw. św. Stanisława, w związku z przybyciem na stałe do Warszawy oo. redemptorystów i ich osiedleniem się przy małym kościółku przy ul.Bema.

1925 r. - Ojcowie redemptoryści przenieśli się do własnego, nowo wybudowanego klasztoru przy ul. Karolkowej. Siedziba parafii wolskiej została przeniesiona z powrotem na ul. Bema.

15 czerwca 1925 r. - Pożar wieży kościoła. Dzwony i organy uległy zniszczeniu.
Maj 1926 r. - Odbudowa wieży kościelnej.
1926 r. - Zawieszenie XVIII-wiecznego dzwonu, pochodzącego z klasztoru prawosławnego w Kazaniu.

1 kwietnia 1927 r. - Erekcja nowej parafii pw. św. Wojciecha przy dużym kościele pw. św.Stanisława, aktu tego dokonał kard. Aleksander Kakowski.
1928 r. - Wyposażenie kościoła w nowe, 42-głosowe organy, wykonane częściowo w Salzburgu przez firmę „Celicia”, a dokończone przez polską firmę Biernackiego.
1928-1939 - Budowa plebanii ze składek parafian, według planów Konstantego Jakimowicza.
1939 r. - Zniszczenie podczas oblężenia Warszawy dachu kościoła, wszystkich witraży i organów.

VIII-IX 1944 r. - W okresie powstania warszawskiego kościół parafii pw. św. Wojciecha został zamieniony przez Niemców na obóz przejściowy dla ludności Woli i innych dzielnic Warszawy.
Styczeń 1945 r. - Powrót ks. proboszcza Wacława Murawskiego z Pruszkowa, dokąd został wywieziony przez Niemców po wybuchu powstania.
Luty 1945 r. - Wznowienie odprawiania Mszy św. Kościół nadal pozostawał bez szyb okiennych, aż do wiosny 1947 r.
31 maja 1966 r. - Ponowna konsekracja kościoła, której dokonał kard. Stefan Wyszyński.
4 sierpnia 1994 r. - Poświęcenie Kaplicy Pamięci Narodowej przez ks. kard. Józefa Glempa, Prymasa Polski.
23 kwietnia 1997 r. - Sprowadzenie relikwii św. Wojciecha, które znajdują się w bocznej kaplicy patrona.

Grudzień 2003 r. - Iluminacja kościoła światłem z 50 reflektorów.


Pętla „Święci patronipolscy”:

  • Kościół pw. św. Władysława z Gielniowa, ul. Przy Bażantarni 3
  • Kościół pw. św. Andrzeja Boboli, ul. Rakowiecka 61
  • Kościół pw. Stanisława Biskupa Męczennika, ul. Bema 73/75
  • Kościół pw. św. Wojciecha, ul. Wolska 76
  • Kościół pw. św. Klemensa, ul. Karolkowa 49
  • Kościół pw. św. Faustyny, ul. Żytnia 1
  • Kościół pw. św. Stanisława Kostki, ul. kard. Stanisława Hozjusza 2
  • Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP, ul. Dewajtis 3