Bijące Serce Historii

W pierwszej fazie tej części projektu "Skarbiec Mazowiecki" proponujemy zwiedzanie 48 świątyń, uwzględniają one podstawowe kategorie zwiedzania, np."  kościoły wotywne, świątynie związane z kapłańską drogą bł. ks. Jerzego Popiełuszki, kościoły Traktu Królewskiego a także miejsca związane z bł. Janem Pawełem II.

Katedra Polowa NMP Królowej Polski nie od początku pełniła funkcję kościoła garnizonowego. W XVIII i XIX w. była świątynią przy klasztorze ojców pijarów, którzy zgodnie z powołaniem zajmowali się wychowaniem i edukacją młodzieży. Założyli pierwszą szkołę wyższą w Warszawie Collegium Nobilium, która przygotowywała młodzież szlachecką do pełnienia funkcji państwowych.

Do Warszawy pijarzy przybyli w 1642 r. z woli Władysława IV i z jego fundacji na gruncie u zbiegu ulic Długiej i Miodowej wybudowano drewniany kościół pw. MB Zwycięskiej oraz św. Pryma i św. Felicjana. W kościele tym umieszczono,otaczane szczególnym kultem, relikwie patronów oraz obraz „Matka Boża Łaskawa” (obecnie w kościele jezuitów - ul. Świętojańska). Kościół spłonął w czasie okupacji szwedzkiej w 1656 r.

Decyzją króla Jana Kazimierza przystąpiono do budowy nowej świątyni według projektu Constantina Tencalli. Po abdykacji króla w 1668 r. prace budowlane kontynuowała stolnikowa wyszogrodzka Małgorzata Kotowska. W świątyni pracował m.in. ks. Stanisław Konarski, założyciel i wykładowca Collegium Nobilium.

Po powstaniu listopadowym władze carskie odebrały świątynię pijarom i przekazały ją cerkwi prawosławnej. Kościół został przebudowany i przystosowany dla potrzeb liturgii prawosławnej przez Antoniego Corazziego i Andrzeja Gołońskiego.

Po opuszczeniu Warszawy przez Rosjan w czasie I wojny światowej i powołaniu Rady Regencyjnej w Warszawie w 1917 r. świątynia powróciła do katolików i do wybuchu wojny we wrześniu 1939 r. była siedzibą Ordynariatu Polowego.

Wlatach 1923-1924 prowadzono prace remontowe pod kierunkiem Oskara Sosnowskiego,które przywróciły kościołowi barokowy charakter.12 marca 1933 r. BiskupPolowyStanisław Gall konsekrował świątynię.

Podczas powstania warszawskiego w kościele mieścił się szpital polowy, w którym w wyniku niemieckiego bombardowania zginęło 120 rannych żołnierzy. Oddziały powstańcze ze Starego i Nowego Miasta przed wyruszeniem do akcji bojowej składały przysięgę w bocznej kaplicy kościoła. 6 sierpnia 1944 r. przed frontem Katedry Polowej odbyła się jedyna defilada powstańczych oddziałów.

Po wojnie obiekt odbudowano według projektu Leona Suzina i rezydowali tu tzw. generalni dziekani Wojska Polskiego, którzy nie mieli jednak możliwości pełnienia posługi duszpasterskiej. Dopiero 21 stycznia 1991 r. Jan Paweł II przywrócił Ordynariat Polowy,a kościół podniesiono do rangi Katedry Polowej Wojska Polskiego.

W podziemiach pijarskiego kościoła do czasu przejęcia go przez cerkiew prawosławną spoczywali: jezuita Maciej Kazimierz Sarbiewski, poeta baroku (przeniesiony z kościoła oo. jezuitów); pijarzy związani ze szkolnictwem, Collegium Nobilium i Komisją Edukacji Narodowej, m.in: Stanisław Konarski, Onufry Kopczyński, Teodor Waga. W 1834 r. ich prochy zostały przeniesione na cmentarz Stare Powązki.