Cerkiew św. Jana Klimaka

Wolska 138/140, 01-126 Warszawa

Szlak: Bijące Serce Historii, pętla: Warszawski szlak ekumeniczny

  • Widok ogólny
  • Kopuła
  • Wnętrze
  • Wnętrze
  • Wnętrze
  • Wnętrze
  • Wnętrze
  • Wnętrze
  • Wnętrze
Następny

Komentarze i materiały użytkowników


Podziel się materiałami lub linkami do tego obiektu

Aby przesyłać materiały dotyczące obiektów trzeba być zalogowanym!
LogowanieZaloguj się

Komentarze użytkowników 0

Twój komentarz będzie pierwszy. Zapraszamy Cię do wyrażenia swojej opinii!

Twój komentarz

Aby dzielić się opiniami nt poszczególnych obiektów trzeba być zalogowanym!
LogowanieZaloguj się

Opis


Informacje podstawowe

województwo mazowieckie, powiat warszawski, gmina Warszawa

archidiecezja warszawska, dekanat wolski


Współrzędne GPSGPS: N 52.227732, E 20.945966

Telefon228366816


HistoriaHistoria

Cerkiew została wzniesiona w l. 1903-1905 z fundacji prawosławnego arcybiskupa warszawskiego Hieronima Egzemplarskiego, który w ten sposób chciał uczcić pamięć syna – zmarłego w 1902 r. w Piatigorsku malarza Jana …

ArchitekturaArchitektura

Autorem projektu świątyni jest eparchia lny architekt Władymir N. Pokrowski. Dwukondygnacyjną cerkiew wzniesiono z kamienia obłożonego jasną cegłą - na planie krzyża, z wejściem usytuowanym od zachodu. Jej architekturę wzorowano …

ZabytkiZabytki

Cerkiew górna: Najważniejszym elementem wystroju cerkwi górnej jest rzeźbiony dębowy ikonostas z trzema rzędami ikon – dzieło kijowskiego artysty Aleksandra Muraszko. W pierwszym rzędzie – zgodnie z tradycją – umieszczono …

W otoczeniuW otoczeniu

Cerkiew usytuowana jest na terenie zabytkowego cmentarza prawosławnego, założonego w 1841 r. w obrębie historycznej Reduty Wolskiej (Reduty Sowińskiego), powiększonego w 1855 i 1903 r., zreorganizowanego w 1921 r. Na …

Daty historyczneDaty historyczne

1903 – rozpoczęcie budowy cerkwi;
1905 (15 października) – uroczysta konsekracja cerkwi;
1905 (2 listopada) – pogrzeb fundatora cerkwi arcybiskupa Hieronima Egzemplarskiego, który spoczął pod świętym prestołem w dolnej cerkwi;
1915 – ewakuacja …

Na szlakuNa szlaku

Cerkiew pw. Marii Magdaleny w Warszawie
Kościół ewangelicko-reformowany w Warszawie
Bijące Serce Historii to zbiór tras i proponowanych sposobów zwiedzania warszawskich kościołów. Nazwa szlaku  wyraża przekonanie, że w warszawskich kościołach zapisana została historia stolicy i Polski.

W pierwszej fazie tej części projektu "Skarbiec Mazowiecki" proponujemy zwiedzanie 48 świątyń, uwzględniają one podstawowe kategorie zwiedzania, np."  kościoły wotywne, świątynie związane z kapłańską drogą bł. ks. Jerzego Popiełuszki, kościoły Traktu Królewskiego a także miejsca związane z bł. Janem Pawełem II.

Cerkiew została wzniesiona w l. 1903-1905 z fundacji prawosławnego arcybiskupa warszawskiego Hieronima Egzemplarskiego, który w ten sposób chciał uczcić pamięć syna – zmarłego w 1902 r. w Piatigorsku malarza Jana Ilicza. Wówczas na terenie prawosławnego cmentarza na Woli czynna była niewielka cerkiew pw. Matki Bożej Włodzimierskiej, przekształcona po powstaniu listopadowym z rzymsko-katolickiego kościoła św. Wawrzyńca. W 1903 r. arcybiskup Hieronim zakupił z własnych funduszy przylegającą do cmentarza działkę i wkrótce na tej posesji rozpoczęto budowę. Dwa lata później – 15 października 1905 r. - nastąpiła uroczysta konsekracja nowej cerkwi pod wezwaniem św. Jana Klimaka (Lestwicznina). W tym samym dniu do dolnej cerkwi przeniesiono trumnę ze szczątkami ukochanego syna fundatora. Niedługo potem obok spoczął (zgodnie ze swoją ostatnia wolą) również sam arcybiskup, który zmarł 2 listopada tego samego roku. Budowla od początku posiadała więc dwie kondygnacje. Górna pełniła główne funkcje liturgiczne, dolna – mauzoleum rodzinne fundatora – została poświęcona prorokowi Eliaszowi i bł. Hieronimowi ze Strydonu (były to imiona nadane arcybiskupowi Egzemplarskiemu na chrzcie św. i po złożeniu przez niego ślubów zakonnych). W 1915 r. duchowieństwo parafialne oraz większość wiernych została ewakuowana w głąb Rosji, a cerkiew i cmentarz pozostały pod nadzorem kościelnego. Po I wojnie światowej cerkiew wolska stała się jedną z dwóch (obok cerkwi Marii Magdaleny na Pradze) pozostawionych prawosławnym mieszkańcom stolicy. We wrześniu 1939 r. w pobliżu świątyni przebiegała linia obrony miasta, w sąsiedztwie cerkwi działał punkt opatrunkowy. W czasie powstania warszawskiego 1944 r. teren cmentarza prawosławnego był jednym z wielu miejsc w rejonie Woli, gdzie niemieccy okupanci dokonywali masowych egzekucji na ludności cywilnej i gdzie palili zwłoki ofiar. W pierwszych dniach sierpnia zamordowany został ówczesny proboszcz Teofan Protasiewicz oraz pierwszy wikariusz Anton Kalisiewicz z rodziną. Cerkiew uległa dewastacji w wyniku stacjonowania w niej niemieckich żołnierzy. Po zakończeniu II wojny światowej kolejni proboszczowie podejmowali starania mające na celu uporządkowanie świątyni i cmentarza. W l. 70. XX w. przeprowadzono generalny remont budowli, dokonując przy tym częściowej przebudowy (dostawiono górny chór i poszerzono dolną cerkiew). W l. 1973-1980 wnętrze ozdobiono witrażami i malowidłami. W 2005 roku cerkiew uroczyście obchodziła jubileusz swojego stulecia. Od lat 80. XX w. , w dniu 1 listopada, duchowieństwo i wierni związani z prawosławną parafią św. Jana Klimaka na Woli uczestniczą wraz z kapłanami i wiernymi sąsiedniej parafii rzymsko-katolickiej św. Wawrzyńca we wspólnej procesji i modlitwie za zmarłych na Cmentarzu Prawosławnym. Coroczna ekumeniczna procesja jest wyjątkowym tego typu wydarzeniem w Polsce.
Autorem projektu świątyni jest eparchia lny architekt Władymir N. Pokrowski. Dwukondygnacyjną cerkiew wzniesiono z kamienia obłożonego jasną cegłą - na planie krzyża, z wejściem usytuowanym od zachodu. Jej architekturę wzorowano na siedemnastowiecznych cerkwiach z okolic Rostowa nad Donem. Charakterystycznym elementem budowli jest kopuła, usytuowana na wysokim bębnie z półkoliście zamkniętymi oknami, pokryta miedzią i zwieńczona pozłacanym krzyżem prawosławnym. Ramiona korpusu mają szczyty uformowane w kształcie kokoszników. Elewacje zdobią starannie opracowane ornamenty.
Cerkiew górna: Najważniejszym elementem wystroju cerkwi górnej jest rzeźbiony dębowy ikonostas z trzema rzędami ikon – dzieło kijowskiego artysty Aleksandra Muraszko. W pierwszym rzędzie – zgodnie z tradycją – umieszczono ikony Zbawiciela i Matki Bożej, pomiędzy nimi na carskich wrotach: ikony Zwiastowania i czterech ewangelistów, a po bokach (na diakońskich drzwiach): ikonę patrona cerkwi Jana Klimaka i ikonę błogosławionego Hieronima ze Strydonu. W centrum środkowego rzędu, znajduje się półkolista ikona Ostatniej Wieczerzy, z ikonami: św. Bazylego i św. Aleksandry (po prawej) i św. Jana Chryzostoma i św. Mikołaja (po lewej). Najwyżej - w trzecim rzędzie - widzimy ikonę Świętej Trójcy z okrągłymi ikonami apostoła Pawła i apostoła Piotra. W 1986 r. zabytkowy ikonostas wzbogacono umieszczając nad carskimi wrotami ikonę Matki Boskiej Poczajowskiej (dzieło współczesnego ikonopisa warszawskiego). Po obu stronach nawy przed podwyższeniem, w ozdobnych kijotach, stoją ikony świętych pustelników: św. Serafina z Sarowa i św. Sergiusza z Radoneża. W nawie głównej znajdują się również m.in. słynące cudami ikony Matki Bożej Kazańskiej i św. Mikołaja, przywiezione i umieszczone w cerkwi (po lewej stronie)na prośbę fundatora – arcybiskupa Hieronima. Z prawej strony nawy umieszczono Golgotę, obok ikonę Chrystusa cierpiącego – dzieło Beniamina Siemionowa, a na wschodniej ścianie - ikony Ukrzyżowania i Zmartwychwstania. Polichromie i witraże cerkwi górnej zaprojektował i wykonał Adam Stalony-Dobrzański. Cerkiew dolna: Jednorzędowy ikonostas cerkwi dolnej wykonał Włodzimierz Inoktientiew. W głębi, za prestołem (stołem ofiarnym) znajduje się ikona Matki Bożej „Orantki”, z symbolicznie – w geście zawierzenia Bogu - uniesionymi dłońmi. Ściany ołtarza i nawy zdobią piękne polichromie autorstwa Jerzego Nowosielskiego, przestawiające m.in. sceny z Ewangelii, świętych oraz postacie aniołów. W murze zewnętrznym świątyni , po prawej stronie wejścia głównego znajduje się tablica poświęcona warszawskim prawosławnym - ofiarom II wojny światowej.
Cerkiew usytuowana jest na terenie zabytkowego cmentarza prawosławnego, założonego w 1841 r. w obrębie historycznej Reduty Wolskiej (Reduty Sowińskiego), powiększonego w 1855 i 1903 r., zreorganizowanego w 1921 r. Na cmentarzu spoczywa m.in. zasłużony dla miasta prezydent Sokrates Starynkiewicz; Reduta Sowińskiego (Reduta 56, Reduta Wolska) - zachowana do naszych czasów zabytkowa fortyfikacja ziemna z 1831 r., miejsce walki i bohaterskiej śmierci generała Józefa Sowińskiego w czasie powstania listopadowego, a także miejsce obrony Warszawy we wrześniu 1939 r. wsławione bohaterską postawą żołnierzy40 pp Dzieci Lwowskich pod dowództwem por. Zdzisława Pacak-Kuźmirskiego. Kościół rzymsko-katolicki św. Wawrzyńca – jedna z najstarszych świątyń katolickich dzisiejszej Warszawy, dawna świątynia parafialna podmiejskiej wsi Wola, zamieniona po powstaniu listopadowym na cerkiew prawosławną pw. MB Włodzimierskiej, w 1919 r. przywrócona tutejszej parafii rzymsko-katolickiej. W murach kościoła znajdują się kule armatnie z okresu walk o Warszawę w 1831 r. oraz tablice ku czci gen. J. Sowińskiego i obrońców 1939 r. Park im. Józefa Sowińskiego – najstarszy na warszawskiej Woli park publiczny, założony z inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Woli wg proj. Z. Hellwiga i K. Kozłowskiego i otwarty w 1936 r. przez prezydenta Stefana Starzyńskiego. W parku stoi odsłonięty w 1937 r. pomnik gen. Józefa Sowińskiego autorstwa T. Breyera oraz amfiteatr (zmodernizowany w l. 90. XX w.), w którym odbywają się imprezy i koncerty.
1903 – rozpoczęcie budowy cerkwi;
1905 (15 października) – uroczysta konsekracja cerkwi;
1905 (2 listopada) – pogrzeb fundatora cerkwi arcybiskupa Hieronima Egzemplarskiego, który spoczął pod świętym prestołem w dolnej cerkwi;
1915 – ewakuacja prawosławnej ludności i duchowieństwa z miasta;
1939 (wrzesień) – obrona Warszawy, w pobliżu cerkwi przebiega linia obrony miasta, w zabudowaniach parafialnych działa punkt opatrunkowy;
1944 (5 sierpnia) – w egzekucjach na ludności cywilnej Woli dokonywanych na cmentarzu i w okolicy, wraz z parafianami i mieszkańcami sąsiednich domów zamordowany został proboszcz Teofan Protasiewicz i pierwszy wikariusz Anton Kalisiewicz z rodziną; l. 70. XX w. - generalny remont cerkwi i częściowa przebudowa - zbudowano górny chór i poszerzono dolną cerkiew);
1973-1980 - wnętrze cerkwi ozdobiono witrażami i malowidłami;
2005 - jubileusz stulecia cerkwi wolskiej;
Cerkiew pw. Marii Magdaleny w Warszawie
Kościół ewangelicko-reformowany w Warszawie