Kościół pw. Ducha Świętego

Węgrzynowo 48, 06-211 Krasiniec

Szlak: Drewniane Skarby Mazowsza, pętla: Pętla ostrołęcka

  • Widok ogólny kościoła
  • Figura Jezusa Chrystusa w otoczeniu kościoła
  • Wnętrze kościoła, widok na ołtarz główny
  • Drewniana dzwonnica
  • Wieżyczka na sygnaturkę
  • Elewacja boczna, południowa
  • Widok ogólny kościoła od strony zachodniej
  • Widok ogólny kościoła, od strony południowo wschodniej
  • Elewacja wschodnia
  • Fasada kościoła
Następny

Komentarze i materiały użytkowników


Podziel się materiałami lub linkami do tego obiektu

Aby przesyłać materiały dotyczące obiektów trzeba być zalogowanym!
LogowanieZaloguj się

Komentarze użytkowników 0

Twój komentarz będzie pierwszy. Zapraszamy Cię do wyrażenia swojej opinii!

Twój komentarz

Aby dzielić się opiniami nt poszczególnych obiektów trzeba być zalogowanym!
LogowanieZaloguj się

Opis


Informacje podstawowe

województwo mazowieckie, powiat makowski, gmina Płoniawy-Bramura

diecezja płocka, dekanat makowski


Współrzędne GPSGPS: N 52.926511, E 21.028935


KalendarzWydarzenia

w dniach czerwca

Odpust - Zesłanie Ducha Świętego

Kościół pw. Ducha Świętego  - Węgrzynowo
 
Święto Zesłania Ducha Świętego jest ruchome i przypada 7 tygodni po Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego

HistoriaHistoria

Niewiele brakowało, aby ten kościół nie zachował do naszych czasów. Dwukrotnie próbowano zastąpić go budowlą murowaną i za każdym razem w dokończeniu prac przeszkadzał wybuch kolejnej wojny światowej. Ale dzięki …


ArchitekturaArchitektura

Wzniesiony pod koniec XVII w. kościół jest jednym z rzadkich już przypadków na Mazowszu, gdy świątynia bez większych przeróbek (choćby przez dobudowę wież czy dostawianie fasady) przetrwała w niezmienionej formie …


ZabytkiZabytki

  • Barokowy ołtarz główny z początków XVIII w., w którego polu środkowym znajduje się zapewne XVIII-wieczny obraz "Zesłanie Ducha Świętego".
  • Ołtarze boczne pochodzące z XX w.- w polu głównym lewego z nich …

W otoczeniuW otoczeniu

Teren przykościelny otoczony jest metalowym ogrodzeniem na betonowej podmurówce, na który prowadzą: od zachodu brama główna i od północy furtka.

  • Na południowy-zachód od kościoła stoi drewniana dzwonnica, pochodząca z XVIII w., …

Daty historyczneDaty historyczne

1398 r. - 3 lutego parafię w Węgrzynowie erygował biskup płocki Jakub z Korzkwi, a jej fundatorem był podskarbi mazowiecki Jan Rogala. Wówczas też wybudowano pierwszy kościół drewniany.

1464 r.


Na szlakuNa szlaku

Kościół w Węgrzynowie jest jednym z 11 obiektów usytuowanych na "pętli ostrołęckiej" szlaku architektury drewnianej. W jego najbliższym sąsiedztwie znajdują się kolejne kościoły drewniane, należące do tej samej pętli:

  • Skierkowizna - miejscowość …

Drewniane skarby Mazowsza - szlak drewnianej architektury sakralnej.

Mazowsze jest niezwykle bogate w przykłady sakralnego budownictwa drewnianego. Na terenie województwa odnotować można ponad 200 godnych uwagi obiektów.

Na obecnym etapie realizacji projektu "Skarbiec Mazowiecki - szlaki turystyczne obiektów sakralnych w Warszawie i na Mazowszu" pragniemy  zachęcić do odwiedzenia i poznania wybranych obiektów.

Na Mazowieckim Szlaku Drewnianej Architektury Sakralnej, któremu nadajemy nazwę Drewniane skarby Mazowsza, będziecie Państwo mogli zwiedzić aż 67 niezwykłych obiektów. Są to w większości mało znane i, choćby z tego powodu, rzadko odwiedzane kościoły i kaplice. Przy typowaniu obiektów braliśmy pod uwagę przede wszystkim ich historię, walory architektoniczne, rolę w lokalnym i ponadlokalnym życiu religijnym. Znajdujące się na szlakach świątynie pozwalają zapoznać się z różnorodnymi, zmieniającymi się w ciągu wieków, formami ich rozplanowania, kształtowania bryły, czy też wyposażenia i zdobienia wnętrza.

Na szlaku Drewniane skarby Mazowsza umieszczone zostały drewniane obiekty sakralne, podzielone na 6 tzw.  pętli: ciechanowską(14 obiektów), ostrołęcką (11), płocką (14), siedlecką (9), warszawską-wschodnią (8) i warszawską-zachodnią (10). W przygotowaniu - pętla radomska (7)

Dla zainteresowanych materiałami drukowanymi wydaliśmy miniprzewodnik "Drewniane skarby Mazowsza" z mapą.


Niewiele brakowało, aby ten kościół nie zachował do naszych czasów. Dwukrotnie próbowano zastąpić go budowlą murowaną i za każdym razem w dokończeniu prac przeszkadzał wybuch kolejnej wojny światowej. Ale dzięki temu możemy dziś podziwiać nie tyle jeden z nielicznych obiektów wzniesionych w XVII stuleciu, ale przede wszystkim świątynię, która przetrwała do naszych czasów w niezmienionej formie.

Początki parafii w Węgrzynowie sięgają 3 lutego 1398 r., bo tego właśnie dnia została ona erygowana przez biskupa płockiego Jakuba z Korzkwi, a jej fundatorem był podskarbi mazowiecki Jan Rogala. Wówczas został też wzniesiony pierwszy kościół drewniany.

Zapewne druga lub trzecia na tym miejscu świątynia, wzmiankowana w 1609 r. pw. Świętego Ducha i Wszystkich Świętych, była drewniana i posiadała trzy ołtarze. Zastąpił ją w 1674 r. kolejny kościół, który nie przetrwał nawet 20 lat, gdyż spłonął w 1692 r.

Na jego miejscu w 1694 r. zachowaną do dzisiaj świątynię wystawił miejscowy proboszcz, ks. Adam Pszczółkowski. Dwa lata później jej konsekracji dokonał biskup płocki Andrzej Chryzostom Załuski. Przez kolejne dwa stulecia kościół służył wiernym, ale w 1890 r. zanotowano, że jest "do reparacji już niezdatny". Być może od tego czasu zaczęto się zastanawiać nad zastąpieniem go świątynią murowaną, co było dość powszechnym rozwiązaniem na Mazowszu (i nie tylko tutaj) pod koniec XIX i na początku XX w.

Dopiero w 1914 r. zgromadzono potrzebne materiały i rozpoczęto nieopodal budowę murowanego kościoła, którą przerwał wybuch I wojny światowej. Prace wznowiono w 1931 r., lecz w dokończeniu budowy przeszkodził wybuch II wojny światowej. Mury świątyni rozebrali Niemcy w 1942 r., przeznaczając większość materiału rozbiórkowego do budowy domów w Makowie Mazowieckim.

W ten sposób drewniany kościół zachował się do naszych czasów, a jego ostatni remont, którym kierował ks. Benedykt Grabowski, miał miejsce w 1993 r.

Wzniesiony pod koniec XVII w. kościół jest jednym z rzadkich już przypadków na Mazowszu, gdy świątynia bez większych przeróbek (choćby przez dobudowę wież czy dostawianie fasady) przetrwała w niezmienionej formie do naszych czasów.

Dlatego jest doskonałym przykładem na to, jak wyglądały takie obiekty, stawiane w tym stuleciu. Były to budowle złożone z dwóch oddzielnych części, krytych osobnymi dachami - szerszego korpusu nawowego, wzniesionego na planie prostokąta i przylegającego do niego od wschodu prezbiterium, zamkniętego trójbocznie. W przypadku Węgrzynowa od północy dostawiona jest dodatkowo zakrystia.

Kościół jest budowlą orientowaną, a więc usytuowaną na osi wschód-zachód, z prezbiterium skierowanym w kierunku wschodnim. Podobnie, jak praktycznie wszystkie kościoły drewniane na Mazowszu, został wzniesiony w konstrukcji zrębowej, którą z zewnątrz oszalowano, a w późniejszych czasach dodatkowo wzmocniono lisicami, mającymi zapobiegać rozsuwaniu się belek na boki.

Nad korpusem nawowym i prezbiterium znajdują się oddzielne dachy dwuspadowe, niższy dach nad prezbiterium przy jego końcu przechodzi w wielopołaciowy. Wszystkie dachy, łącznie z dwupołaciowym nad zakrystią, pokryte są blachą. Nad końcową częścią nawy góruje ośmioboczna wieżyczka na sygnaturkę.

Ponieważ kościół od zachodu nie posiada kruchty głównej, dlatego do wnętrza wchodzimy bezpośrednio przez drzwi główne. Ukazuje się nam trójnawowe wnętrze, rozdzielone dwiema parami słupów, przekryte wspólnym dla wszystkich części stropem płaskim (nadsiębitka).

  • Barokowy ołtarz główny z początków XVIII w., w którego polu środkowym znajduje się zapewne XVIII-wieczny obraz "Zesłanie Ducha Świętego".
  • Ołtarze boczne pochodzące z XX w.- w polu głównym lewego z nich umieszczony jest barokowy krucyfiks z początku XVIII w., natomiast w prawym ołtarzu bocznym znajduje się obraz "Święta Rodzina", datowany na koniec XVII w.
  • Od zachodu usytuowany jest chór muzyczny, wsparty na dwóch słupach.

Teren przykościelny otoczony jest metalowym ogrodzeniem na betonowej podmurówce, na który prowadzą: od zachodu brama główna i od północy furtka.

  • Na południowy-zachód od kościoła stoi drewniana dzwonnica, pochodząca z XVIII w., która została wzniesiona na planie zbliżonym do kwadratu. Jej konstrukcję stanowią drewniane słupy, które wzmocniono ryglami i zastrzałami. Ściany z zewnątrz są oszalowane, w górnej części z każdej strony wycięty jest jeden półkolisty otwór głosowy. Całość wieńczy dach namiotowy, kryty blachą.
  • Około 70 m na południowy-zachód od kościoła drewnianego znajdują się pozostałości świątyni murowanej, która miała zastąpić istniejący kościół. Po dwóch próbach rozpoczęcia budowy (w 1914 r., przerwanej przez wybuch I wojny światowej i w 1931 r., przerwanej przez wybuch II wojny światowej), ostatecznie w 1942 r. Niemcy rozebrali niedokończone mury kościoła, a większość materiału wykorzystali do budowy domów w Makowie Mazowieckim. Jednak jeszcze teraz widoczne są zachowane kamienne fundamenty, pozostałości ścian i liczne elementy detali (kolumny, fragmenty portali).
1398 r. - 3 lutego parafię w Węgrzynowie erygował biskup płocki Jakub z Korzkwi, a jej fundatorem był podskarbi mazowiecki Jan Rogala. Wówczas też wybudowano pierwszy kościół drewniany.

1464 r. - Występuje w dokumentach kasztelan zakroczymski "Rogala de Wangrzinowo".

1609 r. - Wzmiankowany jest zapewne drugi w historii wsi kościół drewniany, będący wówczas pw. Świętego Ducha i Wszystkich Świętych, posiadający trzy ołtarze.

1674 r. - Wzniesiona zostaje kolejna świątynia drewniana, która spłonęła w 1692 r.

1694 r. - Staraniem miejscowego proboszcza, ks. Adama Pszczółkowskiego, zostaje wybudowany kościół, który przetrwał do naszych czasów.

1696 r. - 11 lutego konsekracji nowej świątyni dokonał biskup płocki Andrzej Chryzostom Załuski.

1827 r. - We wsi Węgrzynowo jest 27 domów i 300 mieszkańców.

1890 r. - Kościół w Węgrzynowie określony jest jako "do reparacji już niezdatny". Być może to spowodowało, że zaczęto się zastanawiać nad zastąpieniem go świątynią murowaną.

1893 r. - Miejscowa parafia należy do dekanatu ciechanowskiego diecezji płockiej i liczy 1640 wiernych.

1893 r. - W Węgrzynowie jest 39 domów i 345 mieszkańców.

1914 r. - Rozpoczęcie budowy murowanego kościoła, którą wstrzymano z powodu wybuchu I wojny światowej.

1931 r. - Wznowiono prace przy stawianiu świątyni murowanej, które przerwał wybuch II wojny światowej.

1942 r. - Niemcy rozebrali mury niedokończonego kościoła, a większość materiału wykorzystali do budowy domów w Makowie Mazowieckim.

1993 r. - Ostatni remont świątyni drewnianej, przeprowadzony staraniem proboszcza, ks. Benedykta Grabowskiego.

2006 r. - Parafia w Węgrzynowie, którą tworzy 12 miejscowości, należy do dekanatu makowskiego diecezji płockiej i liczy 1462 wiernych.

Kościół w Węgrzynowie jest jednym z 11 obiektów usytuowanych na "pętli ostrołęckiej" szlaku architektury drewnianej. W jego najbliższym sąsiedztwie znajdują się kolejne kościoły drewniane, należące do tej samej pętli:

  • Skierkowizna - miejscowość położona 23 km na północny-zachód od Węgrzynowa (dojazd przez Przasnysz), z kościołem parafialnym pw. św. Izydora, pochodzącym z lat 1936-1938.
  •  Sokołowo Włościańskie - miejscowość położona 25 km na południowy-wschód od od Węgrzynowa (dojazd przez Maków Maz., Pułtusk i Obryte), z kościołem parafialnym pw. Niepokalanego Poczęcia NMP, pochodzącym z 1682 r.

oraz obiekty należące do "pętli ciechanowskiej":

  • Węgra - miejscowość położona 22 km na północny-zachód od Węgrzynowa (dojazd przez Przasnysz i Obrąb), z kościołem parafialnym pw. św. Jana Chrzciciela, pochodzącym z 1730 r.
  • Zielona Ciechanowska - miejscowość położona 12 km na zachód od Węgrzynowa (dojazd przez Krasne), z dawnym kościołem parafialnym pw. św. Mateusza, pochodzącym z lat 1772-1774.