Drewniane skarby Mazowsza - szlak drewnianej architektury sakralnej.

Mazowsze jest niezwykle bogate w przykłady sakralnego budownictwa drewnianego. Na terenie województwa odnotować można ponad 200 godnych uwagi obiektów.

Na obecnym etapie realizacji projektu "Skarbiec Mazowiecki - szlaki turystyczne obiektów sakralnych w Warszawie i na Mazowszu" pragniemy  zachęcić do odwiedzenia i poznania wybranych obiektów.

Na Mazowieckim Szlaku Drewnianej Architektury Sakralnej, któremu nadajemy nazwę Drewniane skarby Mazowsza, będziecie Państwo mogli zwiedzić aż 67 niezwykłych obiektów. Są to w większości mało znane i, choćby z tego powodu, rzadko odwiedzane kościoły i kaplice. Przy typowaniu obiektów braliśmy pod uwagę przede wszystkim ich historię, walory architektoniczne, rolę w lokalnym i ponadlokalnym życiu religijnym. Znajdujące się na szlakach świątynie pozwalają zapoznać się z różnorodnymi, zmieniającymi się w ciągu wieków, formami ich rozplanowania, kształtowania bryły, czy też wyposażenia i zdobienia wnętrza.

Na szlaku Drewniane skarby Mazowsza umieszczone zostały drewniane obiekty sakralne, podzielone na 6 tzw.  pętli: ciechanowską(14 obiektów), ostrołęcką (11), płocką (14), siedlecką (9), warszawską-wschodnią (8) i warszawską-zachodnią (10). W przygotowaniu - pętla radomska (7)

Dla zainteresowanych materiałami drukowanymi wydaliśmy miniprzewodnik "Drewniane skarby Mazowsza" z mapą.

Prawdopodobnie już w 2. poł. XIV w. w Dobrzykowie została erygowana parafia pw. św. Stanisława. Wtedy też został wystawiony pierwszy kościół drewniany. Dopiero w 1453 r. w dokumentach kościelnych pojawiła się wzmianka o miejscowym plebanie Klemensie.

Nie wiadomo, czy kościół przetrwał do XVII w., czy w międzyczasie wystawiono kolejną świątynię. Wiadomo tylko, że w 1635 r. został wzniesiony przedostatni z kościołów drewnianych, choć dziś trudno powiedzieć, czy nie był on wówczas budowany jako murowany. Z tego właśnie okresu zachowała się murowana zakrystia i przylegający do niej skarbczyk, pochodzące z 1609 r.

To było wówczas często spotykane rozwiązanie. Fundator zaczynał budować kościół murowany, ale brak dostatecznych funduszy lub jego śmierć sprawiały, że budowla pozostawała niedokończona. Wówczas najczęściej do powstałych już części murowanych dobudowywano fragmenty drewniane.

Prawdopodobnie tak właśnie było w przypadku poprzedniej świątyni w Dobrzykowie, gdy do części murowanej dostawiono drewnianą nawę i prezbiterium. W połowie XVIII w. nie była ona już w stanie pomieścić większej liczby parafian, wobec czego obszerniejszą budowlę wzniósł w latach 1775-1776 wojewoda witebski Józef Sołłohub, ówczesny właściciel Dobrzykowa. Kościół stanął na miejscu poprzedniej świątyni, z której pozostawiono tylko wspomniane wcześniej zakrystię i skarbczyk.

Podobnie jak zdecydowana większość kościołów mazowieckich, świątynia w Dobrzykowie została ustawiona na osi wschód-zachód z wejściem głównym od zachodu. Jest więc świątynią orientowaną, zbudowaną w konstrukcji zrębowej, której ściany wzmocniono lisicami, a z zewnątrz oszalowano.

Nawa została wzniesiona na planie zbliżonym do kwadratu, węższe prezbiterium zamknięte jest trójbocznie. Przy prezbiterium od północy znajduje się starsza, murowana zakrystia, połączona ze skarbczykiem. Obie części pochodzą z poprzedniej świątyni, a zostały wzniesione jeszcze przed jej budową (pochodzą z 1609 r.).

Nad nawą i prezbiterium znajdują się oddzielne dachy dwuspadowe, nad zakrystią i skarbczykiem - dach trójpołaciowy. Niewielki ganek, poprzedzający główne wejście do świątyni, chroni daszek dwuspadowy. Wszystkie dachy pokryte są blachą. W początkowej części nawy, została umieszczona ośmioboczna wieżyczka na sygnaturkę, imitująca małą wieżę.

Jednonawowe wnętrza przekryte jest  wspólnym dla nawy i prezbiterium stropem kasetonowym.

• Belka tęczowa, pochodząca z poprzedniego kościoła, na której umieszczona jest grupa Ukrzyżowania, z późnogotyckimi rzeźbami przedstawiającymi Matkę Bożą i św. Jana Ewangelistę, które powstały w 1. poł. XVII w.
• W ołtarzu głównym, datowanym na początek XVIII w., znajduje się obraz „Matka Boża z Dzieciątkiem” (1. poł. XVII w.), zasłaniany obrazem „Św. Anna Samotrzeć” (1. poł. XIX w.). 
• Z czterech ołtarzy bocznych jeden jest wczesnobarokowy (2. ćw. XVII w. ), a trzy pozostałe powstały w okresie  baroku (XVIII w.).
• W prezbiterium, po jego obu stronach, stoją barokowe stalle z 1. poł. XVIII w., pochodzące prawdopodobnie z rozebranego kościoła norbertanek w Płocku.

Kościół otoczony jest kamiennym murkiem z dwoma bramami: główną od zachodu i boczną od południa.

• Na południowy-wschód od kościoła znajduje się murowana kapliczka, pochodząca z połowy XIX w. Została ona wzniesiona na planie prostokąta z zaokrągloną absydą, a osłonięta jest dachem krytym dachówką.

XIV w. - W 2. poł. tego stulecia w Dobrzykowie została erygowana parafia, wówczas powstał też pierwszy kościół drewniany.

1453 r. - Po raz pierwszy w dokumentach kościelnych wzmiankowany jest miejscowy pleban (Klemens).

1635 r. - We wsi został wzniesiony kolejny kościół drewniany z zachowanymi do dzisiaj murowanymi zakrystią i przylegającym do niej skarbczykiem (wzniesionymi w 1609 r.).

1775-1776 - Wojewoda witebski Józef Sołłohub, ówczesny właściciel Dobrzykowa, wystawił zachowany do dzisiaj kościół drewniany.

1827 r. - W Dobrzykowie było 28 domów i 458 mieszkańców.

1881 r. - Parafia w Dobrzykowie należała do dekanatu gostynińskiego archidiecezji warszawskiej i liczyła 3474 wiernych.

1881 r. - We wsi, która liczyła 570 mieszkańców, znajdowała się przystań statku parowego.

1972-1973 - Gruntowny remont świątyni.

2006 r. - Parafia w Dobrzykowie należała do dekanatu gąbińskiego diecezji płockiej i liczyła 2410 wiernych.

Kościół w Dobrzykowie jest jednym z pięciu kolejnych obiektów, dodanych w projekcie „Skarbiec Mazowiecki 2 szlaki turystyczne obiektów sakralnych w Warszawie i na Mazowszu - rozwój i komercjalizacja produktu” do istniejącej już „Pętli warszawskiej-zachodniej” Szlaku drewnianej architektury sakralnej. Znalazły się na niej również:

● Chynów - miejscowość położona 110 km od Dobrzykowa (dojazd przez Iłów, Sochaczew i Grójec), z kościołem parafialnym pw. Świętej Trójcy pochodzącym prawdopodobnie z połowy XVII w.

● Iłów - miejscowość położona 25 km od Dobrzykowa (dojazd przez Słubice), z kaplicą usytuowaną na cmentarzu parafialnym, pochodzącą prawdopodobnie z przełomu XVIII i XIX w.

● Troszyn Polski - miejscowość położona 7 km od Dobrzykowa, z kościołem parafialnym pw. św. Leonarda, pochodzącym z 1636 r.

● Wilków - miejscowość położona 95 km od Dobrzykowa (dojazd przez Iłów, Sochaczew i Żyrardów), z kościołem parafialnym pw. św. Wawrzyńca, pochodzącym z 1618 r.