Kościół pw. Matki Bożej Łaskawej

Świętojańska 10, 00-288 Warszawa

Szlak: Bijące Serce Historii, pętla: Kościoły Starego i Nowego Miasta

Kościół pw. Matki Bożej Łaskawej
Fasada /fot. Mieszko Janiszek
Następny

Komentarze i materiały użytkowników


Podziel się materiałami lub linkami do tego obiektu

Aby przesyłać materiały dotyczące obiektów trzeba być zalogowanym!
LogowanieZaloguj się

Komentarze użytkowników 0

Twój komentarz będzie pierwszy. Zapraszamy Cię do wyrażenia swojej opinii!

Twój komentarz

Aby dzielić się opiniami nt poszczególnych obiektów trzeba być zalogowanym!
LogowanieZaloguj się

Opis


Informacje podstawowe

województwo mazowieckie, powiat warszawski, gmina Śródmieście

archidiecezja warszawska, dekanat staromiejski


Współrzędne GPSGPS: N 52.248902, E 21.012876

Strona WWWWWW


KalendarzWydarzenia

w dniach maja

odpust - uroczystośc Najswiętszej Maryi Panny Łaskawej

Bazylika Najświętszego Serca Jezusowego - Warszawa
odpust obchodzony jest w drugą sobotę maja

HistoriaHistoria

Zakon ojców jezuitów został sprowadzony do Warszawy przez króla Zygmunta III Wazę w 1607 r. Inicjatorem budowy świątyni był ks. Piotr Skarga, zaś bezpośrednimi fundatorami król, podkomorzy Andrzej Bobola i …

ArchitekturaArchitektura

Architektura kościoła jezuickiego, wybudowanego w 1. poł. XVII w., nosi w sobie cechy manieryzmu i wczesnego baroku. Jest to świątynia jednonawowa, zakończona półkolistym prezbiterium, nad którym wznosi się kopuła. Po …

ZabytkiZabytki

Świątynia, zniszczona podczas II wojny światowej, nie posiada w swoich wnętrzach zbyt wielu zabytków. 

  •  Obraz "Matka Boża Łaskawa" - owalny, o wymiarach 104 x 132 cm - przedstawia Maryję z …

W otoczeniuW otoczeniu

  • Rzeźba kamiennego niedźwiedzia (XVIII w.) autorstwa Jana Jerzego Plerscha, prawdopodobnie pochodząca z kościoła pijarów przy ulicy Długiej, związana także ze staromiejską legendą o nieszczęśliwie zakochanym księciu skamieniałym z żalu. - …

Daty historyczneDaty historyczne

1607 r. - Król Zygmunt III Waza sprowadził do Warszawy jezuitów.
1609 r. - Początek budowy kościoła.
1626 r. - Zakończenie budowy kościoła.
1773 r. - …
Bijące Serce Historii to zbiór tras i proponowanych sposobów zwiedzania warszawskich kościołów. Nazwa szlaku  wyraża przekonanie, że w warszawskich kościołach zapisana została historia stolicy i Polski.

W pierwszej fazie tej części projektu "Skarbiec Mazowiecki" proponujemy zwiedzanie 48 świątyń, uwzględniają one podstawowe kategorie zwiedzania, np."  kościoły wotywne, świątynie związane z kapłańską drogą bł. ks. Jerzego Popiełuszki, kościoły Traktu Królewskiego a także miejsca związane z bł. Janem Pawełem II.

Zakon ojców jezuitów został sprowadzony do Warszawy przez króla Zygmunta III Wazę w 1607 r. Inicjatorem budowy świątyni był ks. Piotr Skarga, zaś bezpośrednimi fundatorami król, podkomorzy Andrzej Bobola i bracia Gostomscy. Jezuici otrzymali od króla niewielki plac w bezpośrednim sąsiedztwie kolegiaty św. Jana przy ulicy prowadzącej z zamku na rynek staromiejski. Po wyburzeniu sąsiednich kamienic powstała działka, na której w 1609 r. rozpoczęto budowę kościoła. Nie znamy nazwiska architekta jezuickiej świątyni - być może był nim Jan Frankiewicz, budowniczy wileńskiego kościoła pw. św. Kazimierza; przy budowie pracowali muratorzy z Wilna. Budowę kościoła zakończono w roku 1626, ale prace przy wznoszeniu kolejnych kaplic trwały jeszcze wiele lat.

Świątynia bardzo ucierpiała podczas wojen szwedzkich w 1656 r. Po ich zakończeniu kontynuowano prace budowlane.
 
W otoczeniu kościoła warszawscy jezuici prowadzili ożywioną działalność: odprawiali różnojęzyczne nabożeństwa, prowadzili rekolekcje, głosili kazania, założyli szkołę i aptekę - służąc ubogim i potrzebującym. Po kasacie zakonu, która nastąpiła w 1773 r., kościół został zdegradowany do rangi budynku gospodarczego (magazyn katedralny, skład wełny).
 
W latach 1834-1864 gospodarzami kościoła był zakon ojców pijarów. Po I wojnie światowej kościół powrócił do jezuitów, którzy powoli przywracali mu dawną świetność. Prace te przerwała II wojna światowa. Podczas powstania warszawskiego, kościół został spalony, a następnie wysadzony w powietrze - ocalał jedynie fragment jednej z kaplic. Został zrekonstruowany w latach 50. XX w. Podczas odbudowy natrafiono na dobrze zachowane podziemia z grobami zakonników i dobrodziejów kościoła.
 
Świątynia dwukrotnie gościła Jana Pawła II: 2 czerwca 1979 r. oraz 16 czerwca 1983 r. Kościół jezuitów pełni funkcję Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej, Patronki Warszawy. Obraz "Matka Boża" namalowany przez nieznanego włoskiego artystę przybył do Warszawy w 1651 r. Początkowo znajdował się w kościele pijarów przy ulicy Długiej. Kiedy w 1664 r. modlitwy przed obrazem spowodowały ustanie zarazy, ludność miasta ogłosiła Matkę Bożą Patronką Warszawy. W 1834 r. obraz trafił wraz z pijarami do kościoła pojezuickiego i wobec kasaty zakonu w 1864 r. pozostał w świątyni, gdzie znajduje się do dzisiaj. W dniu 7 października 1973 r. - w uznaniu faktu, że obraz był już raz koronowany przez ludność Warszawy w 1664 r. - dokonano formalnej koronacji obrazu.
Architektura kościoła jezuickiego, wybudowanego w 1. poł. XVII w., nosi w sobie cechy manieryzmu i wczesnego baroku. Jest to świątynia jednonawowa, zakończona półkolistym prezbiterium, nad którym wznosi się kopuła. Po północnej (lewej) stronie nawy znajduje się zespół dawnych kaplic połączonych podczas powojennej przebudowy w jeden kompleks kaplicy Najświętszego Sakramentu, zamkniętej niewielką kaplicą Pana Jezusa. Nawę główną przykrywa późnorenesansowe sklepienie typu "kalisko-lubelskiego" z charakterystycznymi dla tego stylu dekoracjami stiukowymi.
 
Fasada kościoła poprzedzona podestem w miejscu dawnej kruchty, podzielona pilastrami, z trójkondygnacyjnym szczytem, jest słabo widoczna z poziomu wąskiej ulicy Świętojańskiej. Do kościoła przylega charakterystyczna (najwyższa na Starym Mieście) wieża, pełniąca rolę dzwonnicy.
 
W podziemiach świątyni znajduje się cenny zespół krypt z grobami jezuitów i dobrodziejów zakonu. Pochowano tu m.in. łacińskiego poetę ks. Macieja Kazimierza Sarbiewskiego. Złożono tu także urny z sercami żony Zygmunta III Wazy - królowej Konstancji oraz pierwszej żony króla Władysława IV - Cecylii Renaty.

Świątynia, zniszczona podczas II wojny światowej, nie posiada w swoich wnętrzach zbyt wielu zabytków. 

  •  Obraz "Matka Boża Łaskawa" - owalny, o wymiarach 104 x 132 cm - przedstawia Maryję z połamanymi strzałami gniewu Bożego w rękach. Pochodzący z kościoła pijarów, wraz z nimi dotarł do staromiejskiej świątyni. Szczęśliwie przetrwał okres powstania warszawskiego, wywieziony z Warszawy w październiku 1944 r., powrócił do kościoła w 1955 r. W 1973 r. kard. Stefan Wyszyński, Prymas Polski, dokonał oficjalnej koronacji obrazu. 
  • Symboliczny nagrobek żyjącego w XVIII w. wojewody Jana Tarły. Tarło, pochowany w Opolu Lubelskim, był dobrodziejem zakonu pijarów. To właśnie wraz z nimi nagrobek ozdabiający w pijarskiej świątyni wejście do zakrystii, "przywędrował" do kościoła jezuitów. Nagrobek jest dziełem rzeźbiarza Jana Jerzego Plerscha. Ocalony ze zniszczeń wojennych i w ciągu ostatnich lat częściowo zrekonstruowany stanowi dziś ozdobę świątyni. 
  • Drzwi wejściowe wykonane w 2009 r. przez rzeźbiarza Igora Mitoraja, wzorowane na drzwiach tego samego artysty dla rzymskiego kościoła Santa Maria degli Angeli. Dekoracja drzwi powtarza motyw z cudownego obrazu "Matka Boża w otoczeniu aniołów". "Uszkodzone" postacie aniołów oraz faktura drzwi sugerują zniszczenia wojenne, których doznała Warszawa i jej świątynie.

  • Rzeźba kamiennego niedźwiedzia (XVIII w.) autorstwa Jana Jerzego Plerscha, prawdopodobnie pochodząca z kościoła pijarów przy ulicy Długiej, związana także ze staromiejską legendą o nieszczęśliwie zakochanym księciu skamieniałym z żalu. - po lewej stronie wejścia do kościoła
1607 r. - Król Zygmunt III Waza sprowadził do Warszawy jezuitów.
1609 r. - Początek budowy kościoła.
1626 r. - Zakończenie budowy kościoła.
1773 r. - Kasata zakonu jezuitów (do 1814 r.).
1834-1864 - Gospodarzami kościoła był zakon pijarów.
1918 r. - Jezuici ponownie przejęli kościół.
1973 r. - Koronacja obrazu "Matka Boża Łaskawa" - Patronki Warszawy.
1979 r. i 1983 r. - Wizyty Jana Pawła II w kościele.
Kościoły Starego i Nowego Miasta