Drewniane skarby Mazowsza - szlak drewnianej architektury sakralnej.

Mazowsze jest niezwykle bogate w przykłady sakralnego budownictwa drewnianego. Na terenie województwa odnotować można ponad 200 godnych uwagi obiektów.

Na obecnym etapie realizacji projektu "Skarbiec Mazowiecki - szlaki turystyczne obiektów sakralnych w Warszawie i na Mazowszu" pragniemy  zachęcić do odwiedzenia i poznania wybranych obiektów.

Na Mazowieckim Szlaku Drewnianej Architektury Sakralnej, któremu nadajemy nazwę Drewniane skarby Mazowsza, będziecie Państwo mogli zwiedzić aż 67 niezwykłych obiektów. Są to w większości mało znane i, choćby z tego powodu, rzadko odwiedzane kościoły i kaplice. Przy typowaniu obiektów braliśmy pod uwagę przede wszystkim ich historię, walory architektoniczne, rolę w lokalnym i ponadlokalnym życiu religijnym. Znajdujące się na szlakach świątynie pozwalają zapoznać się z różnorodnymi, zmieniającymi się w ciągu wieków, formami ich rozplanowania, kształtowania bryły, czy też wyposażenia i zdobienia wnętrza.

Na szlaku Drewniane skarby Mazowsza umieszczone zostały drewniane obiekty sakralne, podzielone na 6 tzw.  pętli: ciechanowską(14 obiektów), ostrołęcką (11), płocką (14), siedlecką (9), warszawską-wschodnią (8) i warszawską-zachodnią (10). W przygotowaniu - pętla radomska (7)

Dla zainteresowanych materiałami drukowanymi wydaliśmy miniprzewodnik "Drewniane skarby Mazowsza" z mapą.

Wieś powstała na terenie Wielkiego Księstwa Litewskiego. Najstarsza o niej wzmianka pochodzi z 1388 r. - należała wtedy do Nagórki Czecha. Dokument z 1415 r. wymienia Rogów wśród wsi płacących dziesięcinę dla kościoła w Sokołowie. W tym czasie jej właścicielem był Mikołaj Sepieński. 

Pod koniec XV w. wieś należała do Władysława Sokołowskiego, wnuka Mikołaja Sepieńskiego. W 1507 r. przeszła w ręce starosty drohickiego Jana Dołubowskiego, właściciela Dołubowa i Hołubli. W 1532 r. darował on Rogów Annie, adoptowanej przez niego naturalnej córce kniazia Romana Druckiego-Lubeckiego, która miała czterech mężów. Trzecim z nich był starosta krewski Mikołaj Ostyk (zm. 1564 r.). Anna dożyła lat 70. XVI w. Ona to uposażyła w 1546 r. tutejszą cerkiew pw. św. Dymitra w trzy włóki ziemi i wystarała się o utworzenie parafii. Świątynia ta powstała zapewne w XV w., ale nie zachowały się dokumenty dotyczące jej erekcji. 

Kolejnym właścicielem Rogowa, wymienianym w 1580 r., był Mikołaj Kiszka, starosta drohicki i wojewoda podlaski. Sto lat później wieś należała do kasztelana podlaskiego Stanisława Karola Łużeckiego, który zginął w 1686 r. w walce z Turkami. 

Od końca XVI w. tutejsza cerkiew była świątynią unicką. Co najmniej od 1726 r. Rogów należał do Gąsowskich. W 1790 r. sprzedali oni tę wieś i inne dobra generałowi majorowi wojsk koronnych i staroście mielnickiemu Adamowi Szydłowskiemu herbu Lubicz (zm. 1819 r.). Starosta wraz z żoną, Wiktorią z Kuczyńskich, ufundowali w 1815 r. nową drewnianą cerkiew unicką. Świątynia ta istnieje do dziś. Ich córka Ewa wniosła Rogów w posagu Tadeuszowi Dorii Dernałowiczowi. 

Zamiana cerkwi z unickiej na prawosławną przeprowadzana siłą w 1875 r. przyniosła ofiary wśród wiernych. Dwie kobiety broniące cerkwi zostały zakatowane na śmierć, a dwie inne osoby wywieziono na Sybir. Księdza Teodora Telakowskiego (1840-1895), ówczesnego proboszcza, wydalono do Galicji. W grudniu 1918 r. biskup siedlecki ks. Henryk Przeździecki przekazał świątynię rzymskim katolikom, a w maju 1919 r. wznowił tu istnienie parafii katolickiej, ale w obrządku łacińskim.

Świątynia jest dwudzielna, orientowana, o konstrukcji zrębowej. Nawę główną oddzielają od naw bocznych dwie pary słupów. Przekryciem naw jest wspólny strop płaski. Prezbiterium nakrywa pozorne sklepienie o profilu łuku odcinkowego. Nad wschodnią częścią nawy rozpięto pozorną kopułę ośmiopołaciową, zwieńczoną ośmioboczną, przeszkloną latarnią.

Prezbiterium, węższe od nawy, ma po bokach zakrystię i skarbczyk. W górnych kondygnacjach tych dwóch pomieszczeń znajdują się loże kolatorskie otwarte do prezbiterium. Wszystkie części świątyni tak połączono, że posiada ona prostopadłościenną bryłę nakrytą wspólnym trójpołaciowym dachem. Nad latarnią wieńczącą pseudokopułę,  znajduje się ośmioboczny, spiczasty hełm w formie ostrosłupa. Do nawy, od zachodu, przylega kruchta. Świątynia oszalowana jest pionowymi deskami, a miejsce ich styku zasłonięto listwami. Szczególnie bogatą dekorację ma szczyt nawy. Prócz szalowania półkoliście zakończonymi deskami, w jego centrum znajduje się półkoliście zwieńczona rama, mieszcząca kiedyś obraz. Jej kształt powtarza ażurowa dekoracja połączona z pionowym pazdurem i podparta zastrzałami. Podobną ozdobę szczytu ma kruchta. Ponadto jej ściany udekorowano geometrycznymi ozdobami z listewek.

Prostokątne okna nawy i prezbiterium mają ozdobne nad- i podokienniki wycinane z desek. Obramienia okien mają dekorację imitującą boniowanie.

• Barokowy ołtarz główny z XVIII w. z obrazem "Matka Boża Częstochowska". 
• Dwa klasycystyczne ołtarze boczne na ścianie tęczowej nawy (łączącej nawę z prezbiterium). W lewym - obraz "Trójca Święta" z 2. poł. XIX w. W prawym - obraz "Matka Boża Niepokalana" z przełomu XIX i XX w.
• Konfesjonał z początku XIX w. 
• Dwa feretrony z końca XIX w.: jeden - o cechach barokowych z obrazem "Matka Boża z Dzieciątkiem", drugi - neogotycki z obrazem "Matka Boża Częstochowska". 
• Od zachodu chór muzyczny z ażurową balustradą.

• Drewniana dzwonnica (pocz. XIX w.) o konstrukcji słupowej, nakryta brogowym dachem. - obok kościoła
• Drewniana plebania z 1930 r. - naprzeciw kościoła
• Cmentarz grzebalny - 150 m na północny wschód od kościoła

1388 r. - Najstarsza zachowana wzmianka o istnieniu wsi w granicach Wielkiego Księstwa Litewskiego. Należała wówczas do Nagórki Czecha.

1415 r. - Rogów był własnością Mikołaja Sepieńskiego.

XV w. - Wieś w rękach Sepieńskich, a potem spokrewnionych z nimi Sokołowskich. Przypuszczalnie w tym czasie istniała już we wsi cerkiew prawosławna.

1507 r. - Rogów stał się własnością starosty drohickiego Jana Dołubowskiego.

1513 r. - Utworzenie województwa podlaskiego w granicach Wielkiego Księstwa Litewskiego. W jego skład weszła ziemia drohicka wraz z Rogowem.

1532 r. - Jan Dołubowski podarował wieś Annie, adoptowanej przez niego naturalnej córce kniazia Romana Druckiego-Lubeckiego.

1546 r. - Anna z Druckich-Lubeckich uposażyła tutejszą cerkiew i wystarała się o utworzenie parafii.

1569 r. - Włączenie województwa podlaskiego do Korony.

1580 r. - Właścicielem Rogowa był Mikołaj Kiszka, starosta drohicki i wojewoda podlaski.

Około 1680 r. - Wieś należała do kasztelana podlaskiego Stanisława Karola Łużeckiego.

1726-1790 r. - Rogów należał do Gąsowskich.

1790 r. - Wieś i inne dobra nabył generał major wojsk koronnych i starosta mielnicki Adam Szydłowski.

1795 r. - Wieś trafia do zaboru austriackiego.

1809 r. - Wieś znalazła się w granicach Księstwa Warszawskiego.

1815 r. - Utworzenie Królestwa Polskiego (zabór rosyjski), które objęło także Rogów. W tym samym roku Adam i Wiktoria Szydłowscy ufundowali nową drewnianą cerkiew unicką.

1875 r. - Zamiana na podstawie decyzji władz carskich cerkwi unickiej na prawosławną.

1918 r. - Wieś znalazła się w granicach odrodzonego Państwa Polskiego. Cerkiew została przekazana rzymskim katolikom.

• Grodzisk k. Sterdyni - kościół parafialny pw. Trójcy Przenajświętszej, drewniany, zbudowany w 1778 r. jako cerkiew unicka.
• Gródek nad Bugiem - kościół parafialny pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, drewniany, zbudowany w 1743 r. jako cerkiew unicka.
• Paprotnia - kościół parafialny pw. św. Bartłomieja Apostoła, drewniany, zbudowany w 1761 r. Obecny kształt uzyskał podczas przebudowy w 1906 r.
• Przesmyki - kościół parafialny pw. św. Jakuba Apostoła, drewniany, zbudowany w 1776 r.
• Rozbity Kamień - kościół parafialny pw. Trójcy Przenajświętszej, drewniany, zbudowany w 1778 r.
• Sawice - kościół parafialny pw. św. Jerzego, drewniany, zbudowany w 1815 r. (lub 1738 r.) jako cerkiew unicka.
• Seroczyn k. Sterdyni - kościół parafialny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego, zbudowany w 1849 r. (lub 1670 r.) jako cerkiew unicka.
• Węgrów - zbór ewangelicki, drewniany, zbudowany w 1679 r. na cmentarzu z nagrobkami z XVII w.