województwo mazowieckie, powiat warszawski, gmina Targówek
diecezja warszawsko-praska, dekanat tarchomiński
GPS: N 52.319353, E 20.940917
6148623
WWW
Architektura
Kościół w stylu gotyckim (gotyk mazowiecki), zbudowany na niewielkim, sztucznie usypanym wzniesieniu, zabezpieczającym świątynię przed wylewami pobliskiej Wisły. Murowany, z czerwonej cegły, ze skarpami, dach pokryty blachą, od frontu trójkątny …
Bijące Serce Historii to zbiór tras i proponowanych sposobów zwiedzania warszawskich kościołów. Nazwa szlaku wyraża przekonanie, że w warszawskich kościołach zapisana została historia stolicy i Polski.
W pierwszej fazie tej części projektu "Skarbiec Mazowiecki" proponujemy zwiedzanie 48 świątyń, uwzględniają one podstawowe kategorie zwiedzania, np." kościoły wotywne, świątynie związane z kapłańską drogą bł. ks. Jerzego Popiełuszki, kościoły Traktu Królewskiego a także miejsca związane z bł. Janem Pawełem II.
Tarchomiński kościół powstał (jak można przypuszczać) w miejscu wcześniejszej, drewnianej świątyni, na przełomie XV i XVI w. z fundacji rodziny Gołyńskich, ówczesnych współwłaścicieli wsi Tarchomin. Świątynię konsekrował w 1582 r. biskup płocki Piotr Dunin Wolski. Kościół służył mieszkańcom okolic do czasów potopu szwedzkiego, kiedy to został poważnie uszkodzony i nie remontowany popadł w ruinę. W 1. poł. XVIII w. świątynię zaczęli gruntownie remontować nowi właściciele dóbr tarchomińskich, Ossolińscy. Ściany świątyni wzmocniono skarpami, zbudowano nowy dach z sygnaturką, dobudowano kruchtę, zakrystię, skarbiec, a drewnianą, wolno stojącą dzwonnicę zastąpiono murowaną. We wnętrzu położono nowe stropy, zbudowano drewniany chór muzyczny, ołtarze (główny i dwa boczne), ambonę, ustawiono chrzcielnicę. W podziemiach urządzono rodzinną kryptę grobową. Uporządkowano również otoczenie kościoła ogradzając przykościelny cmentarz murem i budując kostnicę. W takim stanie świątynia przetrwała do końca XIX w. W tym czasie właścicielami Tarchomina byli kolejno hr. Tadeusz Mostowski i Paweł Muchanow, lecz nie przeprowadzali większych przebudów czy remontów. Rozpoczął je kolejny właściciel Tarchomina, inżynier Władysław Kisiel-Kiślański, przywracając świątyni gotycką formę oraz remontując wnętrza.
Kościół odnowiony po zniszczeniach II wojny światowej nadal służy jako świątynia parafialna mieszkańcom okolicznych osiedli.
Kościół w stylu gotyckim (gotyk mazowiecki), zbudowany na niewielkim, sztucznie usypanym wzniesieniu, zabezpieczającym świątynię przed wylewami pobliskiej Wisły. Murowany, z czerwonej cegły, ze skarpami, dach pokryty blachą, od frontu trójkątny szczyt z blendami. Zbudowany na planie prostokąta (25 x 10 m) z zaznaczonym - nieznacznie węższym - prezbiterium. W zachodniej zewnętrznej ścianie - dawny gotycki portal wejściowy.
Kościół rozbudowano w XVII w. dodając barokową kruchtę, zakrystię i skarbiec, na dachu umieszczono sygnaturkę.
W latach 1912-1932 przeprowadzono regotyzację zewnętrznych ścian kościoła (usunięcie tynku, oczyszczenie cegły). Wnętrze z okresu XVII-wiecznej przebudowy, poddane gruntownemu remontowi w latach 1891-1934 (nowa posadzka, strop kasetonowy).
Wyposażenie kościoła pochodzi z dwóch okresów - późnego baroku (XVIII w.) oraz eklektyzmu z przełomu XIX w.
- Ołtarz główny fundacji Franciszka Maksymiliana Ossolińskiego z obrazem "Ukrzyżowanie Jezusa Chrystusa" (z innego kościoła, zakupiony w 1957 r.), w zwieńczeniu obraz "Św. Jakub Apostoł" (z innej świątyni), dwie figury świętych Piotra i Pawła, wysokiej klasy, nieznanego autora.
- Ołtarz św. Józefa (prawy) i Matki Bożej Różańcowej (lewy).
- Ambona i konstrukcja chóru.
- Wykonana z czarnego dębnickiego marmuru chrzcielnica, przykryta złoconą pokrywą.
- Umieszczona w posadzce płyta nagrobna Ignacego Ossolińskiego (zmarłego w wieku 5 lat) z herbem "Topór" Ossolińskich i sentencją Aedificat proprias hic ascia moesta ruinas (Tutaj na rumowisku zbudował gmach z wielkim trudem).
- W łuku tęczowym umieszczono tablice epitafijne członków rodziny Ossolińskich, pochowanych w Małopolsce.
- Pozostałe zabytki pochodzą z przełomu XIX i XX w.: organy, polichromia w prezbiterium przedstawiająca świętych Stanisława i Wojciecha oraz postacie czterech Ewangelistów. Na zewnętrznej ścianie prezbiterium wyryte na cegłach daty: 1600 rok, 1664, 1677.
● Zespół pałacowo-parkowy (poł. XVIII w.) składający się z modrzewiowego dworu Jana Kantego Ossolińskiego oraz nieukończonego założenia pałacowego (pocz. XIX w.) hr. Tadeusza Mostowskiego (arch. Szymon Bogumił Zug), na który składa się oficyna i kordegarda. Dopełnieniem założenia są współczesne budynki Wyższego Seminarium Duchownego diecezji warszawsko-praskiej, obecnego gospodarza całego obiektu.
1582 r. - Konsekracja kościoła przez biskupa płockiego Piotra Dunina.
Po 1730 r. - Przebudowa kościoła wraz z jego otoczeniem przeprowadzona przez Ossolińskich.
1894 r. - Data remontu świątyni - umieszczona w posadzce pod chórem, błędnie sugeruje datę budowy kościoła.
Kościoły prawobrzeżnej Warszawy (terytorialny pieszo-samochodowy)