Bijące Serce Historii to zbiór tras i proponowanych sposobów zwiedzania warszawskich kościołów. Nazwa szlaku wyraża przekonanie, że w warszawskich kościołach zapisana została historia stolicy i Polski.
W pierwszej fazie tej części projektu "Skarbiec Mazowiecki" proponujemy zwiedzanie 48 świątyń, uwzględniają one podstawowe kategorie zwiedzania, np." kościoły wotywne, świątynie związane z kapłańską drogą bł. ks. Jerzego Popiełuszki, kościoły Traktu Królewskiego a także miejsca związane z bł. Janem Pawełem II.
Do grudnia 1903 r. jedyną świątynią na warszawskiej Woli był niewielki kościółek parafialny pw. św. Stanisława biskupa i męczennika przy ul. Józefa Bema. W miarę rozwoju przemysłu w XIX w. powstawało wiele fabryk, a co za tym idzie wzrastało zaludnienie. Istniejący kościół okazał się zbyt mały na potrzeby rozrastającej się dzielnicy, dlatego w grudniu 1895 r. Szymon Ołdak z ul. Górczewskiej ofiarował parafii podbudowę nowej świątyni posesję przy „drodze wolskiej”.
W cztery lata później rozpoczęto budowę, którą ukończono w 1903 r., a 8 grudnia tego roku odbyła się uroczystość konsekracji i otwarcia nowego kościoła pw. św. Stanisława. Po sprowadzeniu do Warszawy w 1917 r. zgromadzenia zakonnego redemptorystów umieszczono ich, do czasu zbudowania własnego klasztoru, w kościele przy ulicy Bema. Nowy kościół stał się więc jedyną świątynią parafii wolskiej. W 1925 r. oo. redemptoryści przenieśli się do własnego klasztoru przy ul. Karolkowej, a kościół na ulicy Bema powrócił do parafii pw. św.Stanisława.
W dniu 1 kwietnia 1927 r. arcybiskup warszawski Aleksander kard. Kakowski powołał przy świątyni na ul. Wolskiej nową parafię pw. św. Wojciecha. W czasie walk o Warszawę we wrześniu 1939 r. hitlerowskie bomby zniszczyły dach kościoła, witraże i organy. Do 1940 r. nabożeństwa odprawiano w dolnym kościele. Gdy hitlerowcy urządzili w świątyni obóz przejściowy dla deportowanych mieszkańców, miejscowi duszpasterze otaczali więźniów troską i udzielali im wszelkiej pomocy. 8 sierpnia 1944 r. Niemcy rozstrzelali w kościele wielu powstańców oraz księży. Na terenie cmentarza przykościelnego hitlerowcy masowo mordowali ludzi wykonując zbiorowe egzekucje, a ciała zabitych palili.
Po wojnie stopniowo kościół odbudowywano i remontowano. Odprawianie Mszy św. i nabożeństw wznowiono już w lutym 1945 r., w 1966 r. konsekrowano świątynię, a w 1997 r. w 1000-lecie męczeństwa św. Wojciecha sprowadzono tu relikwie patrona parafii..
Kościół w stylu neogotyku nadwiślańskiego zbudowany w latach 1898-1903 według projektu wybitnego architekta Józefa Piusa Dziekońskiego przy udziale Ludwika Parczakiewicza. Budowla na planie krzyża łacińskiego z półokrągłą absydą od północnej strony i strzelistą wieżą od południowej strony, z dachem przykrytym ceramiczną dachówka i blachą miedzianą na wieży. W narożnikach zarówno wieży jak też pozostałych części bryły świątyni sterczyny w postaci ostrosłupów o bogatym ornamencie.
Na przecięciu nawy głównej i poprzecznej (transept) smukła sygnaturka w postaci iglicy z małym dzwonem. Główne wejście przez portal w wieży, która pełni też rolę głównej elewacji kościoła. W jej górnej partii zegary w każdej ze ścian oraz blendy (ślepe okna) i arkady w ceglanym obramieniu o ostrych łukach z maswerkami w postaci dekoracyjnych rozet. Trzy otwory wejściowe od frontowej elewacji zgodnie z zasadami architektury gotyckiej ujęte w potrójne obramienia zwieńczone ostrymi łukami i wimpergami w postaci dekoracyjnych elementów geometrycznych, roślinnych i zwierzęcych.
Boczne ściany budynku wzmocnione zewnętrznymi przyporami w postaci wysuniętych do przodu klinowatych części muru. Pomiędzy przyporami otwory okienne ujęte w obramienia zwieńczone ostrym łukiem, z maswerkami, w których osadzono witraże. Elewacje od strony transeptu zwieńczone trójkątnymi, schodkowymi szczytami.
Wnętrze halowe o trzech nawach równej wysokości i transepcie przykryte gotyckim stropem żebrowym z łukami na stykach elementów sklepiennych opartych na filarach.
Gotycka stylistyka w aranżacji wnętrza przejawia się również w zastosowaniu ostrych łuków wieńczących otwory wejściowe, okienne, blendy oraz łuk tęczowy oddzielający prezbiterium od nawy głównej. Kolorystyka wnętrza biało-czerwona, biel tynku pokrywającego strop została przełamana czerwienią ceglanych żeber, ceglane filary pokryte w dolnych partiach białą, kryształową dekoracją w postaci kryształów o nierównomiernych płaszczyznach i ostrych krawędziach, wzorowaną na kolumnach dziedzińca Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie, a na ceglanych ścianach blendy (ślepe arkady) pokryte białym tynkiem. Barwne witraże w oknach oszczędnie przepuszczają światło do wnętrza świątyni. W transepcie dwie kaplice: z lewej strony - Kaplica Pamięci Narodowej z symbolicznym grobem Jana Pawła II, z prawej - Milenijna Kaplica św.Wojciecha z trumienką, w której umieszczono relikwie patrona parafii.
Opodal kościoła znajduje się plebania zbudowana ze składek parafian w latach 1928-1939, według projektu Konstantego Jakimowicza.
21 grudnia 1895 r. - Akt darowizny, na mocy którego Szymon Ołdak, z ul. Górczewskiej, ofiarował swoją posesję przy „drodze wolskiej” pod budowę nowego kościoła.
26 czerwca 1899 r. - Poświęcenie placu i położenie pierwszej cegły, ceremonii tej przewodniczył metropolita warszawski abp Wincenty Chościak-Popiel.
24 września 1899 r. - Poświęcenie i wmurowanie kamienia węgielnego, podpisanie aktu erekcyjnego i poświęcenie fundamentów.
8 grudnia 1903 r. - Poświęcenie i otwarcie nowego kościoła pw. św. Stanisława na Woli, z udziałem ks. prał. Zygmunta Łubińskiego, ówczesnego proboszcza parafii wolskiej. Pierwszą Mszę św.odprawił zasłużony dla budowy tej świątyni ks. kanonik Władysław Siewierski.
14 października 1905 r. - Rozpoczęcie pierwszych misji w kościele pw. św. Stanisława, prowadzonych przez oo. redemptorystów. Pozostawili oni na pamiątkę obraz „Matka Boża Nieustającej Pomocy”, znajdujący się do dziś w bocznej kaplicy.
1917 r. - Przeniesienie parafii wolskiej do nowego kościoła pw. św. Stanisława, w związku z przybyciem na stałe do Warszawy oo. redemptorystów i ich osiedleniem się przy małym kościółku przy ul.Bema.
1925 r. - Ojcowie redemptoryści przenieśli się do własnego, nowo wybudowanego klasztoru przy ul. Karolkowej. Siedziba parafii wolskiej została przeniesiona z powrotem na ul. Bema.
15 czerwca 1925 r. - Pożar wieży kościoła. Dzwony i organy uległy zniszczeniu.
Maj 1926 r. - Odbudowa wieży kościelnej.
1926 r. - Zawieszenie XVIII-wiecznego dzwonu, pochodzącego z klasztoru prawosławnego w Kazaniu.
1 kwietnia 1927 r. - Erekcja nowej parafii pw. św. Wojciecha przy dużym kościele pw. św.Stanisława, aktu tego dokonał kard. Aleksander Kakowski.
1928 r. - Wyposażenie kościoła w nowe, 42-głosowe organy, wykonane częściowo w Salzburgu przez firmę „Celicia”, a dokończone przez polską firmę Biernackiego.
1928-1939 - Budowa plebanii ze składek parafian, według planów Konstantego Jakimowicza.
1939 r. - Zniszczenie podczas oblężenia Warszawy dachu kościoła, wszystkich witraży i organów.
VIII-IX 1944 r. - W okresie powstania warszawskiego kościół parafii pw. św. Wojciecha został zamieniony przez Niemców na obóz przejściowy dla ludności Woli i innych dzielnic Warszawy.
Styczeń 1945 r. - Powrót ks. proboszcza Wacława Murawskiego z Pruszkowa, dokąd został wywieziony przez Niemców po wybuchu powstania.
Luty 1945 r. - Wznowienie odprawiania Mszy św. Kościół nadal pozostawał bez szyb okiennych, aż do wiosny 1947 r.
31 maja 1966 r. - Ponowna konsekracja kościoła, której dokonał kard. Stefan Wyszyński.
4 sierpnia 1994 r. - Poświęcenie Kaplicy Pamięci Narodowej przez ks. kard. Józefa Glempa, Prymasa Polski.
23 kwietnia 1997 r. - Sprowadzenie relikwii św. Wojciecha, które znajdują się w bocznej kaplicy patrona.
Grudzień 2003 r. - Iluminacja kościoła światłem z 50 reflektorów.
Zaloguj się
0
GPS: N 52.233256, E 20.961042
228626265
Wydarzenia
Historia
Architektura
Zabytki
W otoczeniu
Daty historyczne
Na szlaku
