Szlak " Sakralne Perły Mazowsza" to pierwszy etap prezentacji najcenniejszych obiektów sakralnych na Mazowszu. Znajdą się na nim zarówno zabytki tej klasy, co katedra w Płocku, jak i sanktuarium w Loretto, czy kaplica w Choszczówce, związana ze sługa Bożym kard. Stefanem Wyszyńskim. O ich znaczeniu decydują zarówno walory historyczne, jak i religijne - wiele z nich to interesujące miejsca pielgrzymkowe lub związane z wybitnymi postaciami polskiego życia religijnego i patriotycznego.

W XIII w.powstało prywatne miasto Szydłowiec. Jego pierwszymi właścicielami byli Odrowążowie, którzy przyjęli potem nazwisko Szydłowieccy. Następnie miasto było własnością Radziwiłłów i Sapiehów.  

Pierwszy kościół pw. św. Zygmunta został wybudowany z drewna. Dokument erekcyjny świątyni wystawili 1 stycznia 1401 r. jej fundatorzy Jakub i Sławek Odrowążowie. W miejsce kościoła drewnianego w końcu XV w. Jakub Szydłowiecki rozpoczął budowę murowanego kościoła farnego pod tym samym wezwaniem, który został ukończony przez jego brata Mikołaja Szydłowieckiego przed rokiem 1525. Kościół ten znajduje się w południowej pierzei Rynku Wielkiego. Mikołaj Szydłowiecki wyposażyłświątynię i wzniósł kaplicę - nekropolię rodową, w której spoczęły prochy jego,jego ojca Stanisława oraz brata Jakuba. W celu dekoracji kościoła oraz kaplicy najprawdopodobniej sprowadził z Mogiły sławnego cystersa Stanisława Samostrzelnika.

W 1563r. fara została zamknięta i zamieniona na zbór protestancki przez Mikołaja Radziwiłła Czarnego, zagorzałego kalwina. Cztery lata później, dzięki staraniom sławnego Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła, zwanego Sierotką, świątynia została przywrócona katolikom. Kościół przetrwał w niezmienionym stanie potop szwedzki, I i II wojnę światową, dzięki czemu możemy obecnie podziwiać jego gotyckie mury i renesansowe wnętrze.

Szydłowiec został założony na prawie magdeburskim, posiada trzy rynki połączone ze sobą główną ulicą.

Kościół farny pw.św. Zygmunta został wybudowany na Rynku Wielkim. Świątynia jest gotycka, murowana z miejscowego piaskowca i orientowana. Składa się z trójprzęsłowego prezbiterium oraz prostokątnej nawy, dużo szerszej i wyższej. Do prezbiterium przylega dwuprzęsłowa gotycka zakrystia.
i jednoprzęsłowy skarbczyk. Po obu stronach nawy głównej zostały dobudowane dwie kaplice: Najświętszej Marii Panny i św. Stanisława z kruchtą boczną.

W fasadzie kościoła znajduje się główne wejście z kruchtą, pochodzącą z czasów przebudowy radziwiłłowskiej. Mury kościoła opięte są skarpami. Klasycznym rozwiązaniem gotyckim są gzymsy profilowane:cokołowy, okapnikowy i wieńczący (koronujący) obiegające cały kościół. Ceglane szczyty nawy zawierają blendy arkadowe oraz kamienne tarcze zherbami Mikołaja Szydłowieckiego. Wieżyczka (sygnaturka) pochodzi z połowy XVIII w.

W prezbiterium przesklepienie jest gwiaździste, wykonano je według projektu rozrysowanego na północnej ścianie nawy. Nawa główna posiada strop z 1. poł. XVIII w.

• Gotyckie portale drzwiowe wiodące do zakrystii i do krucht.
• Płyta nagrobna Mikołaja Szydłowieckiego wykonana z czerwonego marmuru, pochodząca prawdopodobnie z warsztatu Berrecciego w ścianie prezbiterium
• Polichromia autorstwa artysty malarza Stanisława Samostrzelnika.
• Zwornik z herbem Odrowąż oraz cztery narożne wsporniki z herbami Odrowąż, Abdank, Jastrzębiec i Trąby - w kaplicy Najświętszej Marii Panny
• Późnogotycka kamienna chrzcielnica fundacji Mikołaja Szydłowieckiego, udekorowana herbami.
• Z przełomu XVI i XVII w. pochodzą ciekawe rysunki i napisy na kamiennych ciosach prezbiterium i południowej ściany nawy z przedstawieniami budowli świeckich i kościelnych, z nazwiskami i datami. Szczególną uwagę zwracają rysunki: budowli z chorągiewkami, wieżami i herbem Odrowąż dwuwieżowej fasady kościoła, rycerza w zbroi i domu zwieńczonego kulą.
• Krypta grobowa właścicieli miasta i zasłużonych dla kościoła. - pod kaplicą Najświętszej Maryi Panny

• Dzwonnica z XVI w. - na terenie przykościelnym
• Dwa pomniki figuralne: św. Jana Pawła II i św. Jana  Niepomucena. - na terenie przykościelnym
• Głowa meduzy z XVII w. - w murze cmentarnym, pośród płyt epitafijnych
• Zegar słoneczny z 1632 r. - na południowej ścianie kościoła
• Późnorenesansowy ratusz miejski. - na Rynku Wielkim w Szydłowcu
• Wczesnorenesansowy zamek położony na sztucznej wyspie, otoczony fosą i parkiem. W zamku mieści się Muzeum Instrumentów Ludowych.
• Cmentarz żydowski „kirkut” ze starymi, zabytkowymi nagrobkami.

1401 r. - Budowa pierwszego drewnianego kościoła.

XV w. - Budowa murowanego kościoła farnego.

1525 r. - Ukończenie budowy i wyposażenia świątyni przez Mikołaja Szydłowieckiego.

1563 r.- Przejecie kościoła przez kalwinów.

1567 r. - Przywrócenie kościoła katolikom.

Z Szydłowca możemy pojechać do cysterskiego Wąchocka, do bazyliki na Świętym Krzyżu, do klasztoru w Świętej Katarzynie oraz do dworu Odrowążów w Chlewiskach.

Przy drodze z Warszawy do Szydłowca warto nawiedzić kościoły opisane w Skarbcu Mazowieckim:

• Sanktuarium Matki Bożej Lewiczyńskiej
• Kościół bernardynów w Radomiu