Kościół pw. św. św. Piotra i Pawła

Giżyce 20, 09-521 Brzozów

Szlak: Sakralne Perły Mazowsza, pętla: Pętla zachodnia

  • Widok ogólny
  • Wnętrze
  • Ołtarz główny
  • Organy
Następny

Komentarze i materiały użytkowników


Podziel się materiałami lub linkami do tego obiektu

Aby przesyłać materiały dotyczące obiektów trzeba być zalogowanym!
LogowanieZaloguj się

Komentarze użytkowników 0

Twój komentarz będzie pierwszy. Zapraszamy Cię do wyrażenia swojej opinii!

Twój komentarz

Aby dzielić się opiniami nt poszczególnych obiektów trzeba być zalogowanym!
LogowanieZaloguj się

Opis


Informacje podstawowe

województwo mazowieckie, powiat sochaczewski, gmina Iłów

diecezja łowicka, dekanat Sochaczew-Matki Bożej Nieustającej Pomocy


Współrzędne GPSGPS: N 52.291200, E 20.082200

Telefon462774908


HistoriaHistoria

Według niektórych źródeł już przed XV w. istniał w Giżycach niewielki kościółek drewniany. Równie dobrze mogła to być kaplica, którą wznieśli Giżyccy herbu Gozdawa, ówcześni właściciele wsi. …


ArchitekturaArchitektura

Kościół pw. św. św. Piotra i Pawła w Giżycach, podobnie jak zdecydowana większość świątyń na Mazowszu, został zbudowany na osi wschód-zachód, z wejściem głównym od zachodu. Jest więc …


ZabytkiZabytki

  • Neobarokowy ołtarz główny, datowany na XIX w. W jego polu środkowym umieszczony jest obraz „Matka Boża z Dzieciątkiem”, …

W otoczeniuW otoczeniu

Teren przykościelny, na który prowadzi brama główna od północy, otoczony jest współczesnym metalowym ogrodzeniem na niewielkim podmurowaniu.

Chociaż w bezpośrednim otoczeniu kościoła nie zachowały się żadne pamiątki, to już …


Daty historyczneDaty historyczne

1439 r. - Biskup płocki Paweł Giżycki ufundował w Giżycach zachowany do dzisiaj kościół oraz w tym samym roku erygował przy nim samodzielną parafię.


Na szlakuNa szlaku

Kościół w Giżycach jest jednym z sześciu obiektów w projekcie „Skarbiec Mazowiecki 2 szlaki turystyczne obiektów sakralnych w Warszawie i na Mazowszu - rozwój i komercjalizacja produktu”, które …

Szlak " Sakralne Perły Mazowsza" to pierwszy etap prezentacji najcenniejszych obiektów sakralnych na Mazowszu. Znajdą się na nim zarówno zabytki tej klasy, co katedra w Płocku, jak i sanktuarium w Loretto, czy kaplica w Choszczówce, związana ze sługa Bożym kard. Stefanem Wyszyńskim. O ich znaczeniu decydują zarówno walory historyczne, jak i religijne - wiele z nich to interesujące miejsca pielgrzymkowe lub związane z wybitnymi postaciami polskiego życia religijnego i patriotycznego.

Według niektórych źródeł już przed XV w. istniał w Giżycach niewielki kościółek drewniany. Równie dobrze mogła to być kaplica, którą wznieśli Giżyccy herbu Gozdawa, ówcześni właściciele wsi.

Zachowany do dzisiaj kościół murowany został zbudowany w 1439 r. dzięki staraniom jednego z kolejnych właścicieli, Pawła Giżyckiego. Działo się to w czasie, gdy zaczął on kierować diecezją płocką.  Jeszcze w tym samym roku przy nowym kościele nowy biskup płocki erygował samodzielną parafię pw. św. św. Piotra i Pawła.

Według wizytacji przeprowadzonej w 1603 r. jego potomkowie zaniedbali kościół do tego stopnia, że jest on opisany jako „bardzo zrujnowany”.

Nie wiadomo, czy wkrótce przeprowadzono jego restaurację, wiadomo natomiast, że kolejną przeprowadzono w 1849 r. Wówczas m.in. przebudowano otwory okienne, a od zachodu dobudowano kruchtę. W takim stanie kościół przetrwał do 1915 r., gdy podczas działań I wojny światowej został poważnie uszkodzony. Jego remont trwał aż do 1929 r.

W okresie II wojny światowej został zamknięty dla wiernych w 1942 r., a w jego wnętrzu urządzono stajnię dla koni. Po zakończeniu działań wojennych kościół ponownie zaczął pełnić rolę świątyni parafialnej.

Podczas gwałtownej burzy, 17 lipca 1973 r., w kościół uderzył piorun, uszkadzając część dachu nad nawą. Prace przy jego naprawie trwały do 1974 r. Wówczas również, jak napisano w kronice parafialnej: „zmieniono instalację elektryczną, zainstalowano elektryczne ogrzewanie, wymalowano kościół oraz zostały oszklone wszystkie okna w świątyni”.

Kościół pw. św. św. Piotra i Pawła w Giżycach, podobnie jak zdecydowana większość świątyń na Mazowszu, został zbudowany na osi wschód-zachód, z wejściem głównym od zachodu. Jest więc świątynią orientowaną.

To budowla gotycka, murowana z cegły, charakterystyczna dla tej części Mazowsza, została wzniesiona na planie wydłużonego prostokąta, z przyporami (czyli pionowymi elementami konstrukcyjnymi w postaci filara przyściennego) o boku uskokowym, rozmieszczonymi w narożach i na styku nawy z prezbiterium przy ścianie północnej.

Prezbiterium, niewyodrębnione wewnątrz, zamknięte jest ścianą prostą. Do niego od wschodu przylega prostokątna zakrystia, równej szerokości z korpusem. Przy nawie od południa istnieje kaplica wzniesiona razem z kościołem, od zachodu - kruchta główna, dobudowana w 1849 r.

Nad nawą i prezbiterium znajduje się wspólny dla obu części dach dwuspadowy, ujęty z obu stron (od wschodu i od zachodu) w schodkowe szczyty, przechodzące w sterczyny. Nad kruchtą główną i kaplicą znajdują się oddzielne dachy dwuspadowe, nad zakrystią - daszek pulpitowy. Wszystkie pokryte są blachą.

Po wejściu do środka widzimy skromny układ salowy świątyni - jednoprzestrzenne wnętrze na planie prostokąta, z nawą i prezbiterium równej szerokości, bez wyraźnego rozgraniczenia pomiędzy tymi częściami. Kaplica łączy się z nawą zamkniętą ostrołukowo arkadą.

Nad nawą i prezbiterium znajduje się wspólny dla obu części strop z fasetą wspartą na profilowanym gzymsie. W kaplicy znajduje się pozorne sklepienie krzyżowe, zaś w zakrystii - sklepienie kolebkowe.

  • Neobarokowy ołtarz główny, datowany na XIX w. W jego polu środkowym umieszczony jest obraz „Matka Boża z Dzieciątkiem”, zwana Matką Bożą Giżycką, pochodzący prawdopodobnie z 2. poł.  XVII w. Na zasuwie obraz przedstawiający patronów parafii i kościoła, św. św. Piotra i Pawła, namalowany przez Feliksa Cichockiego w 1892 r.
  • W nowym ołtarzu bocznym, który znajduje się w kaplicy, umieszczony jest XIX-wieczny obraz „Chrystus Ukrzyżowany z Matką Bożą Bolesną i św. Janem Ewangelistą”.
  • Chór muzyczny usytuowany nad wejściem głównym, wsparty jest na dwóch drewnianych słupach.
  • Na ścianie południowej prezbiterium zachowała się tablica poświęcona Piotrowi Feliksowi Suskiemu, dziedzicowi „dóbr Giżyce Ruszki”, zmarłemu w 1892 r.

Teren przykościelny, na który prowadzi brama główna od północy, otoczony jest współczesnym metalowym ogrodzeniem na niewielkim podmurowaniu.

Chociaż w bezpośrednim otoczeniu kościoła nie zachowały się żadne pamiątki, to już w niewielkiej od niego odległości możemy obejrzeć kilka interesujących zabytków.

·    Po drugiej stronie drogi nr 577 znajduje się zespół pałacowy, którego początki sięgają 1439 r. Wówczas w tym miejscu Paweł Giżycki wybudował dwór obronny,który przetrwał do 2. poł.  XVI w. Na jego miejscu pojawił się kolejny, wzniesiony na początku XVII stulecia. Jego przebudowę rozpoczęto gdy w 1872 r. Giżyce nabył Piotr Suski, zakończono zaś w latach1875-1876. W ten sposób powstał neorenesansowy pałac (gruntownie wyremontowany w 1988 r.), w którym mieści się obecnie dom dziecka. Jego otoczenie stanowi park krajobrazowy z początku XX w.

·        Na południowy-zachód od kościoła, w odległości około 450 m znajduje się cmentarz parafialny, na którym podziwiać można m.in. murowaną z cegły i otynkowaną kaplicę grobową Suskich. Została ona wzniesiona w 1897 r. według projektu architekta Konstantego Wojciechowskiego.

1439 r. - Biskup płocki Paweł Giżycki ufundował w Giżycach zachowany do dzisiaj kościół oraz w tym samym roku erygował przy nim samodzielną parafię.

1603 r. - Kościół wzmiankowany jest jako „bardzo zrujnowany”. Jego kolatorem był wówczas Piotr Giżycki.

1849 r. - Gruntowny remont kościoła, podczas którego m.in. przebudowano otwory okienne oraz dobudowano od zachodu kruchtę główną.

1827 r. - We wsi Giżyce było 31domów i 268 mieszkańców.

1881 r. - Miejscowa parafia należała do dekanatu sochaczewskiego archidiecezji warszawskiej i liczyła 1510 wiernych.

1915 r. - Uszkodzenie kościoła w czasie działań I wojny światowej.

1929 r. - Zakończenie remontu świątyni po wojennych zniszczeniach.

2006 r. - Parafia w Giżycach należała do dekanatu Sochaczew- MB Nieustającej Pomocy diecezji łowickiej i liczyła 1894 wiernych.

Kościół w Giżycach jest jednym z sześciu obiektów w projekcie „Skarbiec Mazowiecki 2 szlaki turystyczne obiektów sakralnych w Warszawie i na Mazowszu - rozwój i komercjalizacja produktu”, które znajdują się na szlaku „Perły Mazowsza”. Wśród świątyń północnej części Mazowsza znalazły się na nim również:

● Bożewo - miejscowość położona26 km na południowy-zachód od Sierpca (dojazd przez Mochowo), z kościołem parafialnym pw. św. Andrzeja Apostoła, pochodzącym z przełomu XV i XVI w.

● Brok - miejscowość położona 18 km na południe od Ostrowi Mazowieckiej, z kościołem parafialnym pw. św. Andrzeja Apostoła,  pochodzącym z połowy XVI w.

● Drobin - miejscowość położona 35 km na południowy-zachód od Płocka (dojazd przez Bielsk), z kościołem parafialnym pw. Matki Bożej Różańcowej, pochodzącym prawdopodobnie z 2. poł. XV w.

● Kleczkowo - miejscowość położona25 km na wschód od Ostrołęki (dojazd przez Troszyn), z kościołem parafialnym pw. św. Wawrzyńca, pochodzącym z lat 1512-1518, odbudowanym w latach 1951-1954.

● Kobylniki - miejscowość położona 48 km na wschód od Płocka (dojazd przez Wyszogród), z kościołem parafialnym pw. św. Anny, pochodzącym z 1. poł. XVI w.