Bijące Serce Historii

W pierwszej fazie tej części projektu "Skarbiec Mazowiecki" proponujemy zwiedzanie 48 świątyń, uwzględniają one podstawowe kategorie zwiedzania, np."  kościoły wotywne, świątynie związane z kapłańską drogą bł. ks. Jerzego Popiełuszki, kościoły Traktu Królewskiego a także miejsca związane z bł. Janem Pawełem II.

Kościół pw. Najczystszego Serca Maryi jest pomnikiem historii upamiętniającym bitwę z Rosjanami pod Olszynką Grochowską w czasie powstania listopadowego w 1831 r.    

Plac pod budowę świątyni ofiarował Jan Łaski, prezes Spółki Seryjnej Budowy Domów, który zajmował się również parcelacją ziemi na przyłączonym do Warszawy Grochowie. 25 lutego 1925 r. arcybiskup warszawski Aleksander Kakowski erygował parafię na Grochowie. Najpierw powstała drewniana kaplica, dla której księżna Maria z Zawiszów Radziwiłłowa, fundatorka bazyliki Najświętszego Serca Jezusowego na Pradze, podarowała naczynia liturgiczne. Jednocześnie księżna Maria Radziwiłłowa wybrała dla nowo powstałej parafii na Grochowie wezwanie Najczystszego Serca Maryi jako odpowiednik wezwania Najświętszego Serca Jezusowego bazyliki przy ul. Kawęczyńskiej. Z tym wydarzeniem związana jest tradycja pielgrzymek z kościoła pw. Najczystszego Serca Maryi do bazyliki na Pradze i odwrotnie.

Ze względu na bardzo szybki wzrost liczby mieszkańców Grochowa członkowie Towarzystwa Przyjaciół Grochowa podjęli decyzję o budowie kościoła. Inicjatorem tego przedsięwzięcia i pierwszym proboszczem parafii był ks. kanonik Jan Sztuka, który po śmierci w 1970 r. został pochowany w kaplicy kościoła. Projektantem kościoła był arch. Andrzej (Andrea) Boni. Podczas budowy świątyni natrafiono na dwie mogiły z okresu powstania listopadowego, z których prochy złożono w kopcu na Olszynce Grochowskiej. Budowę kościoła w stanie surowym ukończono w 1941 r. podczas okupacji niemieckiej.

W czasie działań wojennych 1944 r. kościół niewiele ucierpiał, zaś drewniana kaplica spłonęła. W dniu 30 października 1949 r. arcybiskup warszawski Stefan Wyszyński dokonał konsekracji kościoła. Ze względu na piękno i wielkość kościoła przy pl. Szembeka była również propozycja podniesienia  świątyni do godności katedry dla nowo powstającej diecezji warszawsko-praskiej. 

Projektantem kościoła był urodzony w Carrarze włoski architekt Andrea Boni, który Polskę uznał za swoją drugą ojczyznę (używał spolszczonej wersji imienia). W prawej  kruchcie znajduje się tablica poświęcona temu wybitnemu architektowi.

Bryła kościoła w stylu modernistycznym nawiązuje do architektury gotyku nadwiślańskiego i została zaprojektowana na planie krzyża rzymskiego z wyniosłą trójdzielną wieżą pełniącą funkcję dzwonnicy. Do wnętrza świątyni prowadzi trzyczęściowa kruchta.

Wnętrze kościoła jest trójnawowe o przekroju bazylikowym. Na zwieńczeniu kolumn nawy głównej są umieszczone figury aniołów. Na ścianach bocznych transeptu możemy podziwiać polichromię wykonaną w 1961 r. w stylu sgraffito. Jej autorami byli plastycy Baran i Sławiński, którzy zaprojektowali również polichromię dla całego wnętrza kościoła. Ołtarz główny oraz ołtarze boczne zostały wykonane w marmurze. Uwagę zwraca wykonana z gipsu Droga krzyżowa, wkomponowana w ściany naw bocznych.

Wyposażenie kościoła jest współczesne. 

• W kaplicy Matki Bożej Częstochowskiej znajduje się relikwiarz św. brata Alberta Chmielowskiego - przedstawia on dłoń trzymającą bochen chleba. 
• W ołtarzu głównym pod figurą Matki Bożej znajduje się relikwiarz św. Faustyny. 
• W kruchcie i na filarach pod chórem wbudowane zostały tablice upamiętniające bohaterów powstania listopadowego 1831 r.

1924 r. - Budowa drewnianej kaplicy.

25 lutego 1925 r. - Arcybiskup warszawski Aleksander Kakowski erygował parafię pw. Najczystszego Serca Maryi.

1931 r. - Podjęcie decyzji o budowie murowanego kościoła.

10 czerwca 1934 r. - Poświęcenie kamienia węgielnego.

1941 r. - Zakończenie budowy kościoła w stanie surowym.

12 września 1944 r. - Drewniana kaplica spłonęła podczas wyzwalania Pragi przez Armię Czerwoną. 

30 października 1949 r. - Arcybiskup warszawski Stefan Wyszyński dokonał konsekracji kościoła.