województwo mazowieckie, powiat warszawski, gmina Śródmieście
archidiecezja warszawska, dekanat śródmiejski
GPS: N 52.245112, E 21.014544
226354131
WWW
Bijące Serce Historii to zbiór tras i proponowanych sposobów zwiedzania warszawskich kościołów. Nazwa szlaku wyraża przekonanie, że w warszawskich kościołach zapisana została historia stolicy i Polski.
W pierwszej fazie tej części projektu "Skarbiec Mazowiecki" proponujemy zwiedzanie 48 świątyń, uwzględniają one podstawowe kategorie zwiedzania, np." kościoły wotywne, świątynie związane z kapłańską drogą bł. ks. Jerzego Popiełuszki, kościoły Traktu Królewskiego a także miejsca związane z bł. Janem Pawełem II.
Pałac Kazanowskich został przebudowany z gotycko-renesansowego dworu podkomorzego Andrzeja Boboli (stryja św. Andrzeja) na polecenie króla Zygmunta III Wazy przez jego muratora Constantina Tencallę. Początkowo przeznaczony był dla królewicza Władysława (późniejszego króla Władysława IV), ale jeszcze przed ukończeniem został ofiarowany Adamowi Kazanowskiemu, któremu zawdzięcza nazwę i blichtr.
Późniejsi właściciele Helena Tekla z Ossolińskich i Aleksander Lubomirscy przekazali prawą część dotkliwie zniszczonego przez wojska szwedzkie pałacu karmelitankom bosym, sprowadzonym do Warszawy przez kanclerza Jerzego Ossolińskiego. Podjęto wówczas przebudowę pałacu - na klasztor z kaplicą - według projektu i pod kierunkiem Giovanniego Battisty Gisleniego. Prace ukończono w 1699 r., a nowa kaplica otrzymała wezwanie Niepokalanego Poczęcia NMP.
W okresie zaborów, w 1819 r., karmelitanki bose zostały zmuszone do opuszczenia Warszawy, a klasztor i kaplicę przekazano Warszawskiemu Towarzystwu Dobroczynności. Przebudowę obiektu na dom opieki z kaplicą zlecono Antoniemu Corazziemu, który na frontonie budynku umieścił napis: Res Sacra Miser (ubogi jest świętością). Opieką nad chorymi i posługą w kaplicy zajmowały się siostry szarytki, a ich pierwszymi podopiecznymi byli żołnierze napoleońscy. Dla pozyskania funduszy na działalność towarzystwo organizowało koncerty dobroczynne, w jednym z nich w 1818 r. brał udział kilkuletni Fryderyk Chopin.
W 1944 r. obiekt został częściowo zniszczony, odbudowano go w 1949 r., ale po rozwiązaniu Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności wydano nakaz jego rozbiórki. Dzięki licznym protestom decyzję cofnięto, a zabudowania przekazano Zrzeszeniu Katolików Caritas, które prowadziło tutaj Dom Pomocy Społecznej dla Kobiet, rozbudowany wkrótce o budynek przy ul. Bednarskiej 28. Od lutego 1979 r. duszpasterzem tego ośrodka był ks. Jerzy Popiełuszko.
W 1993 r. obiekt przejęła Caritas Archidiecezji Warszawskiej. Obecnie kaplica jest świątynią rektorską, gdzie odprawiane są nabożeństwa w różnych obrządkach i językach. Od 1996 r. odbywają się tu niedzielne nabożeństwa kapelanii warszawskiej Kościoła Anglii, diaspory ormiańskiej i litewskiej, a 1 grudnia 2009 r. powołano tu parafię ormiańsko-katolicką.
Obecny kształt i wygląd siedziba Caritas z kaplicą pw. Niepokalanego Poczęcia NMP zawdzięcza architektowi Antoniemu Corazziemu, który obniżył nieco elewację XVII-wiecznego obiektu, a jego barokowy wystrój zastąpił klasycystycznym.
Jest to 2,5-kondygnacyjny budynek z wysuniętymi do przodu częściami czyli ryzalitami na jego skraju, zwieńczonymi dekoracyjnymi ściankami przysłaniającymi dach - attykami z krzyżami łacińskimi. Zasadnicza, środkowa część, niższa od ryzalitów, również zwieńczona jest attyką z rzeźbą pelikana na szczycie, symbolizującego ofiarność i poświęcenie, oraz z napisem na podstawie: Res Sacra Miser. Na każdej kondygnacji znajduje się pięć otworów okiennych, prostokątnych w dolnych piętrach, półokrągłych w trzecim, niższym piętrze (mezzanino). W ryzalitach portale czyli obramienia otworów wejściowych we wnękach, ograniczone są parą kolumn toskańskich o gładkich trzonach i głowicach ze skromną dekoracją. Nad wejściami - półokrągłe okna. W drugiej kondygnacji ryzalitów we wnękach znajdują się okna o łukowym zwieńczeniu, ograniczone parami toskańskich pilastrów (filarów o skromnej dekoracji). Kondygnacje ryzalitów i attykę od środkowej części budynku rozdziela gzyms biegnący przez całą szerokość obiektu.
Kaplica mieści się w lewym ryzalicie, jej wnętrze jest jednonawowe, w części sklepione kolebkowo, z barokowym ołtarzem, nad którym umieszczono półokrągłe okienko. Nawa otoczona jest galerią z ozdobną żeliwną balustradą, identyczna balustrada - na ambonie.
- Ołtarz barokowy z unikatowym systemem zmiany obrazów, przywieziony przez karmelitanki z innego kościoła. Na stałe eksponowany jest obraz „Matka Boża Częstochowska”, który może być okolicznościowo zastępowany innymi obrazami.
- Organy - jedenastogłosowe - firmy Leopolda Hartmana z 1908 r.
- W katakumbach - XVIII-wieczna krypta,w której pochowano ponad 100 osób: siostry karmelitanki oraz dzieci magnackie, m.in. córkę Jana Kazimierza - Marię Teresę.
- Figura Matki Bożej Pasawskiej (1683 r.), rzeźba Józefa Bellottiego, wzorowana na słynącym cudami obrazie "Matka Boża" z kościoła pielgrzymkowego Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w niemieckiej Pasawie (niem. Passau ) - kopii obrazu Lucasa Cranacha Starszego; wotum wdzięczności za ocalenie od zarazy Bellottiego i jego rodziny, a także dziękczynienie Jana III za zwycięstwo pod Wiedniem. - na Krakowskim Przedmieściu przed skwerem
- Kościół pw. św. Anny (1454 r., pobernardyński), przebudowywany, gotycko-barokowo-klasycystyczny. - Krakowskie Przedmieście 68
- Centralna Biblioteka Rolnicza, zbudowana w latach 1818-1821 w miejsce skrzydła klasztoru bernardynów jako odwach, czyli siedziba wojskowej komendy miasta oraz więzienia. W 1881 r. siedziba Muzeum Przemysłu i Rolnictwa, gdzie pracowała Maria Skłodowska, w 1906 - siedziba Towarzystwa Krajoznawczego, obecnie Centralna Biblioteka Rolnicza. - Krakowskie Przedmieście 66
- Wspólnota Polska, budynek z 1861 r. mieszczący istniejącą od 1827 r. Resursę Obywatelską, czyli stowarzyszenie kupców i małych przedsiębiorstw. - Krakowskie Przedmieście 64
- Zamek Królewski (XIV w.), gotycko-barokowy. Siedziba władców Mazowsza i Polski, miejsce obrad sejmu, tu uchwalono w 1791 r. Konstytucję 3 Maja. - Plac Zamkowy
- Kolumna Zygmunta III Wazy (1644 r.) powstała z fundacji Władysława IV. Koncepcja urbanistyczna Augustyna Locciego, architektoniczna - Constantina Tencalli, rzeźba - Clementego Mollego, pierwszy pomnik świecki w Warszawie. - Plac Zamkowy
- Trasa W-Z (1947-1949), pierwsza trasa komunikacyjna łącząca wschodnią i zachodnią Warszawę.
XVI w. - Budowa pałacu gotycko-renesansowego dla podkomorzego Andrzeja Boboli.
1628-1643 - Przebudowa pałacu Bobolich dla królewicza Władysława (późniejszego króla Władysława IV).
1632 r. - Ofiarowanie pałacu Adamowi Kazaneckiemu.
1649 r. - Kanclerz Jerzy Ossoliński sprowadził do Warszawy siostry karmelitanki bose.
1656 r. - Zniszczenie pałacu przez Szwedów.
1663 r. - Helena Tekla (córka Jerzego Ossolińskiego) i Aleksander Lubomirscy przekazali część zniszczonego pałacu na klasztor karmelitanek bosych.
1696-1699 - Przebudowa pałacu na klasztor z kaplicą według projektu Giovanniego Battisty Gisleniego.
1806-1812 - Kampania napoleońska na ziemiach polskich. Polscy żołnierze w armii napoleońskiej byli pierwszymi podopiecznymi domu opieki prowadzonego przez Warszawskie Towarzystwo Dobroczynności.
1818 r. - Na koncercie charytatywnym zorganizowanym przez Warszawskie Towarzystwo Dobroczynności w Pałacu Radziwiłłów (obecnie Pałac Prezydencki) zagrał Fryderyk Chopin.
1819 r. - Karmelitanki przeniosły się do Krakowa. Klasztor został przekazany Towarzystwu Dobroczynności, który założył tu dom opieki. Pieczę nad kaplicą i domem opieki powierzono siostrom szarytkom.
1944 r. - Zniszczenie kaplicy i klasztoru w czasie powstania warszawskiego.
1949 r. - Odbudowa zabudowań poklasztornych i kaplicy.
1950 r. - Rozwiązanie Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności.
1955 r. - Decyzja władz miasta o rozbiórce domu opieki i kaplicy (niezrealizowana). Przekazanie zabudowań w użytkowanie Zrzeszeniu Katolików Caritas, które prowadziło tu Dom Pomocy Społecznej dla kobiet.
1979 r. - W Domu Pomocy Społecznej i kaplicy pracował bł. ks. Jerzy Popiełuszko.
1993 r. - Przejęcie budynków przez Caritas archidiecezji warszawskiej.
1996 r. - W kaplicy rozpoczęto sprawowanie niedzielnych nabożeństw dla kapelanii warszawskiej Kościoła Anglii, diaspory ormiańskiej i litewskiej.
1998 r. - Siostry szarytki opuściły klasztor i kaplicę.
2004 r. - Przeniesienie siedziby Caritas archidiecezji warszawskiej do obiektu przy Krakowskim Przedmieściu 62.
1 grudnia 2009 r. - Przy kaplicy pw. Niepokalanego Poczęcia NMP powołano parafię ormiańsko-katolicką.
Pętla „Kościoły Krakowskiego Przedmieścia”:
- Kościół pw. św. Anny (pobernardyński), Krakowskie Przedmieście 66
- Kaplica rektorska pw. Niepokalanego Poczęcia NMP, Krakowskie Przedmieście62
- Kościół Seminaryjny pw. Wniebowzięcia NMP i św. Józefa Oblubieńca Niepokalanej Bogurodzicy Maryi, Krakowskie Przedmieście52/54
- Kościół pw. Opieki św. Józefa Oblubieńca Niepokalanej Bogurodzicy Maryi, Krakowskie Przedmieście 34
- Bazylika Mniejsza pw. Świętego Krzyża, Krakowskie Przedmieście 3
Pętla „Święci patroni polscy”:
- Zakład Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo i Kościół pw. św. Kazimierza Królewicza, ul. Tamka 35
- Kościół pw. św. Anny, ul. Krakowskie Przedmieście 66
- Kaplica rektorska pw. Niepokalanego Poczęcia NMP, ul. Krakowskie Przedmieście 62
- Bazylika Archikatedralna pw. Męczeństwa św. Jana Chrzciciela, ul. Świętojańska 8
- Kościół pw. św. Jacka, ul. Freta 8/10
- Kościół pw. św. Kazimierza Królewicza, Rynek Nowego Miasta 2
- Kościół pw. św. Benona, ul. Piesza 1
- Kościół pw. Przemienienia Pańskiego, ul. Miodowa 13
- Kościół środowisk twórczych pw. św. Brata Alberta i św. Andrzeja Apostoła, pl. Teatralny 18