Bijące Serce Historii

W pierwszej fazie tej części projektu "Skarbiec Mazowiecki" proponujemy zwiedzanie 48 świątyń, uwzględniają one podstawowe kategorie zwiedzania, np."  kościoły wotywne, świątynie związane z kapłańską drogą bł. ks. Jerzego Popiełuszki, kościoły Traktu Królewskiego a także miejsca związane z bł. Janem Pawełem II.

W latach 30. XX w. na terenie osiedla Saska Kępa, położonego na prawym brzegu Wisły, rozpoczęto realizację modnej wówczas koncepcji założenia architektonicznego Miasta Ogrodu. Nowoczesne wille i kamienice projektowane często przez wybitnych architektów w otoczeniu przyrody komponowanej przez architektów zieleni stanowią zwarty kompleks, w którym przyjemnie jest mieszkać, pracować i odpoczywać. Jednym z ważnych elementów tego założenia miała być świątynia zaspakajająca potrzeby religijne mieszkańców osiedla.

Już w kwietniu 1938 r. Prymas Aleksander Kakowski erygował parafię pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Pierwsze prace nad budową kościoła podjęte zostały w 1938 r. według proj. Piotra Lubińskiego, który przewidywał modernistyczny, nawiązujący do włoskiego romanizmu obiekt stylistycznie dostosowany do charakteru osiedla. Nabożeństwa i Msze św.odprawiano w prowizorycznej, drewnianej kaplicy. 30 kwietnia 1939 r. odbyło się poświęcenie kamienia węgielnego przez abp. Stanisława Galla w obecności m.in. prezydenta miasta Stefana Starzyńskiego. W 1939 r. mury świątyni osiągnęły wysokość 3 m (niektóre źródła podają nawet 10), ale prace budowlane przerwał wybuch II wojny światowej. W wyniku bombardowań nieukończony kościół spłonął.

W 1940 r. wzniesiono nową, prowizoryczną kaplicę. W 1948 r. rozpoczęto odbudowę świątyni według zmodyfikowanego przez prof. Jana Bogusławskiego i Józefa Łowińskiego projektu architektonicznego. Nieukończoną jeszcze świątynię poświecił 3 października 1952 r. Prymas kard. Stefan Wyszyński. Prace budowlane zostały ukończone w 1956 r.

13 czerwca 1979 r. świątynia została wpisana do rejestru zabytków, a konsekrowano ją dopiero w 1980 r.

Bryła świątyni oparta na żelbetowej konstrukcji nawiązuje do budowli gotyckich :fasada z rzędem smukłych kolumn nad wysokimi portykami osłaniających wejścia, zwieńczona trójkątnym, schodkowym szczytem. Tylna elewacja z półokrągłą absydą również zwieńczona trójkątnym, schodkowym szczytem.

Trójnawowe,eklektyczne wnętrze halowe o równej wysokości naw, łączy nowatorstwo konstrukcji i materiału (beton jako element dekoracyjny) z formą odwołującą się do związku z gotykiem, zwłaszcza francuskim. Widoczne jest to w sklepieniu rozpiętym na krzyżujących się łukach, wspartych na wysokich, cienkich kolumnach, czy raczej słupach przypominających las palm, w ołtarzu zamkniętym absydą oraz dwóch bocznych absydach.

Ściany pokryte freskami z 1960 r. przedstawiającymi sceny z życia Świętej Rodziny (w bocznych nawach) oraz patronkę parafii Matkę Bożą Nieustającej Pomocy (w prezbiterium) autorstwa małżonków Marii i Jerzego Ostrowskich oraz Henryka Musiałowicza. Freski pozorują mozaikę. Efekt taki otrzymano dzięki położeniu farby na siatce bruzd wykonanych w tynku. Wnętrze zaaranżowane według projektu Anny i Jana Bogusławskich.

Przed kościołem usytuowano w 2009 r. pomniki przedstawiające Jana Pawła II oraz Stefana kard. Wyszyńskiego.

Z boku świątyni po lewej stronie znajdują się kamienno-drewniana dzwonnica, rzeźba Matki Bożej z wizerunkiem orła w koronie i napisem „Opiekuj się nami” oraz rzeźba przedstawiająca św. Annę z małą Marią.

• Freski: „Życie Świętej Rodziny” upozorowane na mozaikę, na ścianach wnętrza kościoła, autorstwa Marii i Jerzego Ostrowskich.
• Tablica pamiątkowa poświęcona żołnierzom 336. Pułku Piechoty, który bronił Saskiej Kępy we wrześniu 1939 r., we wnętrzu kościoła.

• Dom Jana Cybisa (1897-1972, wybitny malarz kolorysta), pracownia malarska - ul. Walecznych 28.
• Pomnik Agnieszki Osieckiej (1936-1997, poetka, autorka tekstów wielu przebojów), obok kawiarni  "Rue de Paris", autorstwa Teresy i Dariusza Kowalskich. - róg ul. Francuskiej i ul. Obrońców
• Dom Agnieszki Osieckiej - na ścianie tablica w formie zeszytu z  piórem wiecznym i cytatem z piosenki Osieckiej: To był maj, pachniała Saska Kępa. - ul. Dąbrowiecka
• Kolonia Łaskiego - najstarszy  na Saskiej Kępie zespół szeregowych domów mieszkalnych o willowym charakterze odwołującym się do architektury polskiego baroku i klasycyzmu. Kolonia powstała w latach 1926-1929 według projektu Włodzimierza Galla.
• Pomnik Bolesława Prusa, autorstwa Stanisława Sikory. - przed  liceum imienia pisarza
• Pomnik Stefana Żeromskiego (1865-1925, pisarz) odlany ze spiżu, autorstwa Stanisława Sikory, odsłonięty w 1987 r. przez córkę pisarza Monikę Żeromską. - róg ul. Paryskiej i ul. Zwycięzców
• Dom Witolda Lutosławskiego (1913-1994, kompozytor, dyrygent), który mieszkał  na Saskiej Kępie  w latach 1946-1968. - ul. Zwycięzców 39
• Pablo Picasso (znany malarz  hiszpański)  gościł tu 31 sierpnia 1948 r. w związku z  udziałem  w Światowym Kongresie Intelektualistów. Tablicę pamiątkową na budynku ozdobioną aplikacjami z kolorowych emalii odsłoniła w 1989 r. hiszpańska para królewska. - dom przy ul. Obrońców 28/30, niegdyś siedziba  Związku Polskich Artystów Plastyków
• Centrum Promocji Kultury. - ul. Brukselska 23
• Stadion Narodowy - wybudowany w ramach przygotowań do EURO 2012, w miejscu Stadionu X-lecia   oddanego do  użytku 22 lipca 1945 r. w 10. rocznicę powstania PRL, korona usypana z gruzów zniszczonej Warszawy w latach II wojny światowe. - Rondo Waszyngtona
• Prawosławne Seminarium Duchowne w Warszawie.  - ul. Paryska 27                                   

17 kwietnia 1938 r. - Kard. Aleksander Kakowski erygował parafię pw. MB Nieustającej Pomocy w Warszawie na Saskiej Kępie.

30 kwietnia 1939 r. - Abp Stanisław Gall, w obecności wiernych i prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego poświęcił kamień węgielny pod budowę kościoła.

1939 r. - Niemcy spalili kościół. Msze św. celebrowano w domach prywatnych i w szkole.

Kwiecień 1940 r. - Parafianie postawili kolejną prowizoryczną kaplicę.

1946 r. - Wznowiono budowę świątyni, według projektu zmodyfikowanego przez inż. J. Łowińskiego i J. Bogusławskiego.

3 października 1952 r. - Kard. Stefan Wyszyński dokonał poświęcenia świątyni.

13 czerwca 1979 r. - Wpisanie świątyni do rejestru zabytków.

1980 r. - Konsekracja świątyni.

Pętla „Kościoły Prawobrzeżnej Warszawy”:

• Kościół pw. Matki Bożej Loretańskiej, ul. Ratuszowa 5a
• Bazylika katedralna pw. św. Floriana męczennika i św. Michała Archanioła, ul. Floriańska
• Konkatedra pw. Matki Bożej Zwycięskiej, ul. Grochowska 367
• Bazylika pw. Najświętszego Serca Jezusowego, ul. Kawęczyńska 53
• Kościół pw. Chrystusa Króla Pokoju, ul. Skaryszewska 12
• Kościół pw. św. Andrzeja Boboli, ul. Nobla 16
• Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Zerzeniu, ul. Trakt Lubelski 157
• Kościół pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski, ul. Kościuszkowców 85A
• Kościół pw. Matki Bożej Anielskiej, ul. Wilgi 14
• Kościół pw. Matki Bożej Różańcowej, ul. Wysockiego 8
• Kościół pw. św. Michała Archanioła, ul. Głębocka 119 ( szlak kościołów drewnianych)
• Kościół pw. św. Jakuba na Tarchominie, ul. Mehoffera 4

Pętla „Święci patroni polscy”

• Kościół pw. św. Władysława z Gielniowa, ul. Przy Bażantarni 3
• Kościół pw. św. Andrzeja Boboli, ul. Rakowiecka 61
• Kościół pw. św. Stanisława Biskupa Męczennika, ul. Bema 73/75
• Kościół pw. św. Wojciecha, ul. Wolska 76
• Kościół pw. św. Klemensa, ul. Karolkowa 49
• Kościół pw. św. Faustyny, ul. Żytnia 1
• Kościół pw. św. Stanisława Kostki, ul. Kard. Stanisława Hozjusza 2
• Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, ul. Dewajtis 3
• Kościół pw. św. Andrzeja Boboli, ul. A. Nobla 16