Wieś Kamion (późniejszy Kamionek) istniała już w XII w. i do 1780 r. była własnością biskupów płockich (później króla Stanisława Augusta Poniatowskiego).
W XIII w. powstała tu parafia pw. św. Stanisława biskupa i męczennika z drewnianym kościołem, który z czasem przebudowano na ceglany. Wokół kościoła urządzono cmentarz, jeden z najstarszych w Polsce, na którym grzebano wojów poległych w czasie potopu szwedzkiego, insurekcji kościuszkowskiej (m.in. Jakub Jasiński i Tadeusz Korsak), ofiary rzezi Pragi, poległych w bitwie pod Olszynką Grochowską w 1831 r.
Zniszczony w okresie potopu szwedzkiego kościół nie został nigdy odbudowany, a z czasem go rozebrano. Cmentarz służył mieszkańcom Pragi aż do 1887 r., czyli do momentu powstania nowej praskiej nekropolii na Bródnie, a jego relikty przetrwały do dzisiaj.
Na Kamionie znajdowało się też pole elekcyjne, gdzie szlachta polska dwukrotnie spotkała się, aby wybrać króla Rzeczypospolitej: Henryka Walezego (1573 r.) i Augusta III Sasa (1733 r.). Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę władze Warszawy rozważały zbudowanie na Kamionku Świątyni Opatrzności Bożej, która miała być dziękczynieniem za Konstytucję 3 Maja 1791 r.
Ostatecznie w latach 1929-1931 w miejsce drewnianej kaplicy cmentarnej powstał tu kościół według projektu Konstantego Sylwina Jakimowicza. Świątynia - będąc wotum dziękczynnym złożonym przez społeczeństwo za spektakularne zwycięstwo Wojska Polskiego odniesione nad Armią Czerwoną w Bitwie Warszawskiej stoczonej w sierpniu 1920 r. - otrzymała wezwanie Matki Bożej Zwycięskiej. Niestety zwycięstwo to zostało okupione śmiercią wielu żołnierzy polskich, m.in. ks. kapelana I. Skorupki (przed wymarszem na front spowiadał on żołnierzy 236. pułku piechoty Armii Ochotniczej na cmentarzu kamionkowskim i odprawił w cmentarnej kaplicy ostatnią w swoim życiu Mszę świętą). Inicjatorem i orędownikiem budowy kościoła był proboszcz kamionkowski Franciszek Gancarek. Dzięki jego zabiegom już 8 września 1929 r. Aleksander kard. Kakowski dokonał poświęcenia i wmurowania kamienia węgielnego pod nową świątynię, a w 11. rocznicę Bitwy warszawskiej 15 sierpnia 1931 r. w kościele pw. Matki Bożej Zwycięskiej odprawiona została pierwsza Msza św.
We wrześniu 1944 r. wycofujące się z Pragi wojska hitlerowskie przygotowały świątynię do wysadzenia. Nie zrealizowano tego planu dzięki mediacjom prowadzonym przez ówczesnego proboszcza ks. Eugeniusza Dąbrowskiego. Kościół został jednak uszkodzony.Odbudowę podjęto już w 1945 r., a 12 września 1954 r. ks. bp Wacław Majewski (w zastępstwie uwięzionego abp. Stefana Wyszyńskiego) konsekrował odbudowaną świątynię.
Świątynia zaprojektowana przez Konstantego Sylwina Jakimowicza łączy w sobie cechy architektury modernistycznej z elementami stylistyki romańskiej. Bryła świątyni oparta na schemacie pylonowym utworzona została z trzech elementów w kształcie prostopadłościanów (pylonów), z których dwa skrajne, lekko cofnięte do tyłu ujmują środkowy, wyższy od pozostałych. Architekt zastosował tu zredukowany schemat trójdzielnej fasady romańskiej nawiązując do architektury włoskiej XIV w. tzw. trecenta.
Elewacja główna pokryta jest kamienną okładziną, w części środkowej dekoracja z wąskich listew w formie krzyża łacińskiego obejmująca główne wejście i usytuowane nad nim okrągłe okno w kształcie rozety. Ponad krzyżem znajduje się herb Piusa XI (Achille Ratti), który w okresie walk o granice niepodległej Polski był nuncjuszem apostolskim w naszym kraju.
Gładkie ściany skrajnych części elewacji zostały przeprute wąskimi, wysokimi, pionowymi otworami okiennymi. W dolnych partiach ścian umieszczono tablice upamiętniające ważne wydarzenia i ludzi, m.in. Jakuba Jasińskiego i Tadeusza Korsaka - powstańców kościuszkowskich oraz Romana Dmowskiego - męża stanu, sygnatariusza traktatu wersalskiego, który urodził się na Kamionku. W elewacjach bocznych wyeksponowane są duże powierzchnie gładkich ścian rozczłonkowanych wysokimi, wąskim otworami okiennymi po pięć z każdej strony. Elewacja tylna z półkoliście zamkniętym prezbiterium w stylu romańskiej absydy również przecięta jest pionowo pięcioma wysokimi otworami okiennymi. Głównym akcentem miała być 50-metrowa kampanila (dzwonnica), połączona z prezbiterium arkadowym krużgankiem. Wybudowano jedynie krużganki okalające wewnętrzny dziedziniec, dzwonnica zaś nigdy nie powstała. Nie zrealizowano też projektu barwnej mozaiki w fasadzie ze scenami wojny 1920 r. W trakcie powojennej odbudowy zamurowano arkady w częściowo zachowanych krużgankach.
Wejście do świątyni prowadzi poprzez kruchtę (przedsionek), gdzie znajduje się, m.in. tablica poświęcona mieszkańcom Kamionka poległym w latach 1939-1945.
Wnętrze trójnawowe, bazylikowe (o nawie głównej wyższej od bocznych), utrzymane w stylu art deco o cechach narodowych (Polska Sztuka Dekoracyjna). Przejawem tego są przede wszystkim wykonane w drewnie przez artystę rzeźbiarza Józefa Trenarowskiego ołtarze i ambona o motywach geometrycznych i ludowych.
Stacje Drogi krzyżowej stanowią tablice pamiątkowe poświęcone osobom poległym lub zamęczonym w okresie II wojny światowej.
Na ścianach świątyni znajduje się wiele tablic memoratywnych, m.in. poświęcona bp. Zbigniewowi J. Kraszewskiemu, który przez wiele lat pełnił funkcję proboszcza parafii Bożego Ciała na Kamionku.
.
XIII w. - Założenie cmentarza na Kamionku i erygowanie parafii kamionkowskiej.
1573 r. - Pierwsza elekcja przeprowadzona na Kamionku, która wyłoniła króla Polski Henryka I Walezego.
1733 r. - Elekcja na Kamionku, która wyłoniła króla Polski Augusta III Sasa (Panował do 1763 r. i po zarwaniu się podłogi w kaplicy na Kamionku podczas nabożeństwa, w którym uczestniczył, ślubował wznieść w tym miejscu kościół murowany. Ślubów nie dotrzymał.).
1780 r. - Król Stanisław August Poniatowski przekazał swojemu bratańcowi Stanisławowi Poniatowskiemu dobra kamionkowskie na własność.
1781 r. - Stanisław Poniatowski założył jurydykę Kamion.
1792 r. - Kamion stał się częścią Warszawy i zaliczony został do cyrkułu Warszawa-Praga.
Listopad 1794 r. - Obrona Warszawy w czasie insurekcji kościuszkowskiej. W walkach na Pradze zginęli m.in. gen. Jakub Jasiński, Tadeusz Korsak, żołnierze żydowskiego pułku Berka Joselewicza i młodzież z zastępu litewskiego. Po klęsce obrońców carski feldmarszałek Aleksandr Suworow wydał rozkaz wymordowania żyjącej ludności (rzeź Pragi). Adam Mickiewicz opisał to wydarzenie w „Panu Tadeuszu” (Koncert Jankiela). Poległych bohaterów i część ofiar rzezi pochowano na tutejszym cmentarzu.
25 lutego 1831 r. - Bitwa pod Olszynką Grochowską. Poległych powstańców listopadowych grzebano na cmentarzu kamionkowskim. Groby bohaterów narodowych z powstania kościuszkowskiego i listopadowego na polecenie władz carskich zostały zrównane z ziemią.
1817 r. - Na terenie cmentarza na Kamionku wybudowano drewnianą dzwonnicę.
1912 r. - Rozbudowa kaplicy cmentarnej, wybudowanej pod koniec XIX w. dzięki fundacji Michałowej Radziwiłłowej.
13 sierpnia 1920 r. - Ostatnia Msza św. ks. I. Skorupki odprawiona w kaplicy cmentarnej na Kamionku przed wyruszeniem na Bitwę Warszawską stoczoną z wojskami bolszewickimi.
14 sierpnia 1920 r. - Bitwa Warszawska pod Ossowem, w której zginął ks. I. Skorupka.
1927 r. - Władze Warszawy rozważały wzniesienie na terenie Kamionka Świątyni Opatrzności Bożej.
8 września 1929 r. - Poświęcenie kamienia węgielnego pod budowę kościoła pw. MB Zwycięskiej na Kamionku przez Kardynała Aleksandra Kakowskiego.
15 sierpnia 1931 r. - Pierwsza Msza św. odprawiona w kościele pw. MB Zwycięskiej na Kamionku.
1 września 1939 r. - Wybuch II wojny światowej, bombardowanie Kamionka w czasie walk o Warszawę.
Wrzesień 1944 r. - Zniszczenie kościoła przez wycofujące się wojska hitlerowskie (kościół był przygotowany do wysadzenia).
1945-1954 - Odbudowa kościoła.
12 września 1954 r. - Uroczystość konsekracji kościoła, której dokonał ks. bp Wacław Majewski.
20 grudnia 1970 r. - Proboszczem kamionkowskim zostaje bp Zbigniew Józef Kraszewski - rektor i profesor Warszawskiego Seminarium Duchownego (pełnił tę funkcję do 1997 r.).
1992 r. - Podniesienie kościoła pw. MB Zwycięskiej do rangi konkatedry diecezji warszawsko-praskiej.
9 kwietnia 1995 r. - Poświęcenie pomnika katyńskiego przed konkatedrą.
6 kwietnia 2004 r. (Wielki Wtorek) - Żałobna Msza św. za śp. bp. Z. J. Kraszewskiego - wieloletniego proboszcza kamionkowskiego, pochowanego na Cmentarzu Powązkowskim.
17 października 2004 r. - Ks. abp Leszek Głódź dokonuje koronacji obrazu "Matka Boża Zwycięska", patronki świątyni i diecezji, znajdującego się w ołtarzu głównym.
Zaloguj się
0
GPS: N 52.246543, E 21.053011
226193824
Wydarzenia
Historia
Architektura
Zabytki
W otoczeniu
Daty historyczne
Na szlaku
Bijące Serce Historii
